اسیدوز به معنی کاهش سطح بی کربنات مایع خارج سلولی و قرار گرفتن PH خون در محدوده اسیدی (پایینتر از ۷) میباشد. معمولاً فرایندهای متابولیک بدن و کاتابولیسم گلوکز منجر به تولید اسید میشود. PH خون و مایع خارج سلولی به وسیله ریه (تنفس) و کلیه تنظیم میشود. به صورت کلاسیک اگر مشکل از کلیه باشد ما اسیدوز متابولیک و اگر مشکل از ریه باشد ما اسیدوز تنفسی داریم. علل اسیدوز تنفسی هیپوونتیلاسیون (تنفس کم و سطحی) مثلا در C0PD و انسداد مجاری تنفسی است که موجب تجمع اسید کربنیک در خون میشود.
منظور از عبارت متابولیک تمام انواع دیگر اسیدوز به غیر از اسیدوزهای ایجاد شده توسط افزایش CO2 در مایعات بدن است. اسیدوز متابولیک میتواند از این علل ناشی شود: ناتوانی کلیهها برای دفع اسیدهای متابولیک که بطور طبیعی در بدن تشکیل میشوند، تشکیل مقادیر بیش از حد اسیدهای متابولیک در بدن، اضافه شدن اسیدهای متابولیک به بدن توسط خوردن یا تزریق اسیدها و از دست رفتن قلیا از مایعات بدن. علل اسیدوز متابولیک نارسایی مزمن کلیه، بیماری اسیدوز توبولی کلیوی (RTA)، اسهال، استفراغ و…است. در بیماران دیابتی نیز در شرایط افزایش قند خون ما کتواسیدوز (DKA) داریم.
درمان تصحیح اسیدوز و از بین بردن علت ایجاد کننده میباشد.
منابع
- ويكيپديا
- سیسیل مبانی طب داخلی. تهران ۲۰۰۴