بواسیر (به انگلیسی: Hemorrhoid) نوعی واریس رگ‌های مقعدی (سیاهرگ) است.
بواسیر شایعترین بیماری مقعد است. احتمالاً نیمی از افراد تا سن ۵۰ سال، بواسیر را تجربه می‌کنند. بواسیرها ناشی از گرفتاری سیاهرگ‌های ناحیه مقعدی هستند. اگر به هر علتی، فشار بیش از حد به پایین راست روده (رکتوم) و ناحیه مقعدی وارد شود، به طور غیرطبیعی این سیاهرگ‌ها متورم می‌شوند. فشار زیاد، می‌تواند به علت وارد آمدن فشار مکرر به سیاهرگ‌های مقعد یا راست روده عوامل افزایش دهنده خطر, رژیم غذایی بدون فیبر, نشستن یا ایستادن به مدت‌طولانی, چاقی, یبوست, کم‌شدن تون عضلانی در سنین بالا, جراحی راست روده یا پارگی مجرای تناسلی به هنگام زایمان و دوختن آن, بیماری کبدی, سرطان روده بزرگ, لواط, بالا بردن فشار خون در سیستم سیاهرگی دستگاه گوارش باشد. بواسیرهای خارجی به صورت توده نرم و متورم یا و توده سفت در اطراف ناحیه مقعدی ظاهر می‌شوند بواسیرهای داخلی در داخل کانال مقعدی ایجاد می‌شوند.
نشانه‌ها
شایعترین علایم بواسیر شامل خارش و خونریزی، بیرون افتادگی و درد می‌باشند. خونریزی اغلب به دنبال دفع پیخال(مدفوع)اتفاق می‌افتد. بواسیرها ممکن است افتادگی پیدا کنند (به بیرون لغزیدن) و از طریق مقعد بیرون بزنند. درد در طی حرکات روده یا بعد از تحرک بواسیرها اتفاق می‌افتد. در خیلی از موارد علایم در عرض چند روز فروکش می‌کند. اگر علایم تداوم داشته باشند بهتر است با پزشک تماس بگیرید. بر اساس میزان بیرون زدگی عروق متسع گاه هموروئید درجه بندی می‌شود.
پیشگیری
تغییرات عادات غذایی و نحوه زندگی بطور منظم بیرون روی را افزایش دهید و با خوردن آب فراوان و خوردن میوه، سبزیجات، سبوس و حبوبات قوام پیخال(مدفوع) را نرم نگهدارید. تداوم نظم حرکات روده می‌تواند باعث بهبود یا جلوگیری از یبوست و زورزدن شود.
عوارض احتمالی
1.کم‌خونی، اگر خونریزی زیاد باشد. 2.درد شدید در اثر وجود لخته خون در بواسیر.
درمان
درمان در خانه
اگر تحریک ایجاد شده‌است نشستن داخل وان آب گرم روزانه چند بار کمک به کاهش تورم خواهد کرد و منطقه گرفتار را تسکین می‌دهد. اینکار بایستی ۱۵-۱۰ دقیقه طول بکشد و در صورتی که به‌دنبال دفع پیخال(مدفوع) (بیرون روی) باشد، بیشترین اثر را خواهد داشت.
درمان موضعی
بسته به شدت درد، پزشک ممکن است کرم هیدروکورتیزون یا لیدوکائین یا مشابه آن را برای بهبود التهاب و درد توصیه کند. بسیاری از داروهای مربوط به بواسیر بدون نسخه قابل تهیه هستند.
درمان جراحی
موارد شدید احتیاج به جراحی دارند. روش‌های جراحی متعددی وجود دارد. اصول جراحی برداشتن عروق واریسی می‌باشد. اغلب بدون بیهوشی عمومی این کار قابل انجام است.
منابع
- ویکی‌پدیای
- دورلند فرهنگ پزشکی. تهران
- سایت دانشگاه علوم پزشکی تهران
