حمله قلبي مترادف انفاركتوس قلب بوده و به علت انسداد يكي از رگهاي كرونري كه مسئول خونرساني به عضله قلب هستند رخ ميدهد.
● علل حمله قلبي
قلب پمپي است كه پيوسته جهت تأمين انرژي و انجام وظايفش به اكسيژن خون نيازمند است. هر نوع كاهش جريان خون، بر كار عضله قلب اثر گذاشته و منجر به مرگ يا از بين رفتن بافت عضلاني ميشود اما عضله قلب قابليت ترميم خود را داشته و جريان خون بلافاصله بوسيله درمان مناسب، برقرار ميشود.
انسداد رگهاي كرونري زماني اتفاق ميافتد كه خون ( كه بطور طبيعي لخته نميشود) در اثر باريك شدن رگ، لخته شود. علت اصلي باريك شدن رگ كرونري، بيماري آترواسكلروزيس ( تصلب شرايين) است كه از تجمع مواد چربي شامل پلاكهاي كلسترولي در سطح داخلي رگها ساخته ميشود.
● علائم بيماري قلبي
تا زمانيكه بطور قابل ملاحظهاي جريان خون بدليل باريك شدن عروق كرونري كم نشود علائم حمله قلبي بروز نميكند. علائم اوليه بيماري قلبي شامل درد قفسه سينه يا احساس فشار كه به آن آنژين* صدري گفته ميشود و همچنين تنگي نفس بعد از فعاليت جسمي ميباشد. هنگاميكه انسداد رگ كامل شود حمله قلبي بروز ميكند.
حمله قلبي ميتواند در يك بيمار با سابقه آنژينهاي مكرر و يا حتي در كسي كه هيچگونه سابقه بيماري قلبي نداشته اتفاق بيفتد.
چگونه ميتوانيم حمله قلبي خود و ديگران را تشخيص دهيم؟
1. درد شديد يا احساس فشار انفجاري در وسط قفسه سينه
2. تنفس كوتاه همراه با سختي
3. نبض ضعيف، نامرتب و كُند
4. درد يا انتشار درد به چانه يا بازوها يا شانه چپ
5. احساس سرگيجه و ضعف شديد
6. عدم هضم غذا و سنگيني معده
7. تعريق ( بخصوص عرق سرد)
8. استفراغ
در صورتيكه شما يا يكي از همراهانتان دچار ناراحتي قفسه سينه براي مدت بيشتر از چند دقيقه به همراه هر كدام از علائم بالا شديد بلافاصله با شماره 115 اورژانس تماس بگيريد و سريعاً به بيمارستان مراجعه كنيد. در زمان انتظار تا رسيدن آمبولانس يك قرص آسپرين ( در صورت عدم حساسيت به آسپرين ) را بجويد.
● تشخيص بيماري قلبي
بسياري از مردم داراي حملات قلبي خفيف بدون درد و يا هر نوع علامتي هستند كه اين افراد در ريسك بالاتر بروز حملات قلبي در آينده قرار دارند.
افرادي كه در ريسك خطر حمله قلبي ميباشند بايد آزمايشهاي تشخيصي پزشكي زير را انجام دهند :
1. آزمايش خون
2. نوار قلب (ECG)
3. اكو كارديوگرافي
4. آنژيوگرافي عروق كرونر
اين تستها با فراهم آوردن تصويري از شرايط قلب و عروق كرونري به برنامهريزي جهت درمان كمك ميكند و به همراه تغيير روش زندگي، ريسك حملات قلبي و يا عوارض آن را كاهش ميدهند.
● درمان
درمان دارويي ميتواند در پيشگيري از بروز حملات قلبي در افراد با ريسك بالا نقش مهمي داشته باشد و در درمان بيماران مفيد واقع شود.
در شرايط اورژانس، داروهائيكه لخته خون را حل ميكند از تخريب بافتي جلوگيري كرده و نجات بخش زندگي ميباشد.
داروهاي مناسب در بيماران حمله قلبي به برقراري موثر جريان خون بوسيله ايجاد عملكرد بهتر قلب و عروق كمك ميكنند.
مصرف روزانه آسپرين در صورت وجود بيماري عروق كرونر يا آنژين يا حمله قلبي موثر ميباشد. آسپرين خون را رقيق كرده و مانع ايجاد لخته ميشود. با اين وجود آسپرين مي تواند ايجاد عوارضي چون خونريزي گوارشي و مشكلات ديگري نمايد.
بعد از يك حمله قلبي اين نكته بسيار حائز اهميت است كه از تمامي عوامل خطرزاي قابل پيشگيري اجتناب نمود و مصرف داروهاي تجويز شده را براي جلوگيري از عوارض بعدي ادامه داد.
آگاهي از عوامل خطرزا در بيماري قلبي بسيار مهم و حياتي است. به طوري كه ميتوان با كاهش يا برطرف كردن آنها از بروز حمله قلبي پيشگيري نمود مانند:
1. سيگار كشيدن
2. ديابت يا بيماري قند
3. كلسترول خون بالا
4. فشارخون بالا
5. سابقه حمله قلبي در خانواده ( سابقه حمله قلبي پدر يا برادر با سن كمتر از 55 سال و مادر يا خواهر با سن كمتر از 65 سال )
6. آترواسكلروز يا تصلب شرائين كه با بالارفتن سن بروز ميكند.
7. عدم فعاليت فيزيكي
8. چاقي
9. جنس مذكر
بعضي از اين عوامل خطرزا قابل تغيير نيستند مثل سابقه فاميلي، بالا رفتن سن و جنس مذكر ولي فاكتورهاي قابل تغيير را ميتوان كنترل نمود از جمله :
1. سيگار را ترك كنيد و يا اصلاً شروع نكنيد.
2. از غذاهاي پرفيبر، كم چربي و كم نمك استفاده كنيد همچنين افراط در مصرف مشروبات الكلي بسيار خطرناك ميباشد و بايد ترك شود.
3. ورزش را بطور مرتب روزانه داشته باشيد و در صورت اضافه وزن، وزن خود را كاهش دهيد. هميشه در مورد شروع ورزش جديد با پزشك خود مشورت كنيد. سعي كنيد 4 تا 6 بار در هفته و هر بار 30 دقيقه ورزش كنيد. بدين ترتيب شما قدرت عضله قلب را تقويت كرده و باعث كاهش فشارخون و چربي بد (LDL) ميشويد.
4. فشارخون خود را مرتب اندازهگيري كنيد و ميزان كلسترول خون خود را در سطح طبيعي حفظ نماييد.
5. استرسهاي خود را با انجام تمرينات آرام بخش و استفاده بهينه از اوقات فراغت، كم كنيد.
تهيه و تنظيم : دكتر مهناز روحي
منبع خبر:مرکزبهداشت و درمان دانشگاه تهران
