دنده ها می توانند در اثر عواملی مثل وارد شدن فشار مستقیم به قفسه سینه،ضربات مشت،سقوط و یا اعمال فشار غیر مستقیم مثلاً در ضربات له کننده (مثلاً حاصل از آوار ) دچار شکستگی شوند.اگر شکستگی دنده با زخمهای نافذ نیز عارضه دار شده باشد،ممکن است تنفس نیز به طور خطرناکی مختل شده باشد.
• ضایعه قفسه مواج
شکستگی های متعدد دنده ها می توانند باعث شوند که یک ناحیه از قفسه سینه دچار حرکتی بر خلاف حالت عادی و معمول گردد،یعنی آنکه در موقع دم آن ناحیه رو به درون حرکت کرده و در موقع بازدم حرکتی به سمت بیرون داشته باشد.این حرکت متناقض در حین تنفس می تواند باعث ایجاد مشکلات وخیم تنفسي گردد.
• علایم
بر اثر شدت آسیب ممکن است هر یک از علایم زیر دیده شوند:
– درد شدید و با ماهیت تیز در موضع شکستگی
– درد در هنگام تنفس عمیق
– تنفس سطحی
– تنفس متناقض
– وجود یک زخم باز در روی موضع شکستگی که ممکن است صدای مکش از طریق آن به درون حفره سینه شنیده شود.
– نشانه های وجود خونریزی داخلی و یا شوک
مباحث زخمهای نافذ قفسه سینه را نیز ببینید.
• اهداف درمانی
حمایت و تثبیت موقعیت قفسه سینه و ارجاع مصدوم به بیمارستان
• اقدامات
الف) در مورد شکستگی دنده:
1) اندام فوقانی طرف آسیب دیده را با یک آویز گردنی، ثابت و بی حرکت کنید(طبق مبحث آویز ها) و مصدوم را به بیمارستان ارجاع دهید.
ب) در مورد شکستگی های باز و یا متعدد :
1) فوراً هر گونه زخم جدار سینه را پوشانده و به خوبی درز گیری کنید.(مبحث درمان زخم های نافذ قفسه سینه را مطالعه فرمایید.)
2) مصدوم را در راحت ترین وضعیت ممکن که احتمالاً نیمه نشسته خواهد بود قرار دهید به طوری که سر ، شانه ها و بدن وی قدری به سمت آسیب دیده چرخیده باشند. اندام فوقانی طرف صدمه دیده را با یک آویز بالا برنده نگه دارید. با اورژانس تماس بگیرید. اگر مصدوم بیهوش شد و یا تنفس وی دشوار یا صدا دار گردید وی را در وضعیت بهبودی قرار دهید به نحوی که طرف سالم بدن وی رو به بالا قرار داشته باشد.
منبع: مباني كمك هاي اوليه ، ترجمه:دكتر نادر سيد رضوي. انتشارات:مؤسسه آموزش عالي علمي كاربردي هلال ايران. چاپ اول.1383.
