مسمومیت های دارویی می توانند اتفاقی و یا تعمدی بوده یا اینکه در اثر مصرف بیش از حد داروهای بدون نیاز به تجویز رخ داده و نیز در مواردی در نتیجه سوء مصرف دارو ایجاد گردند. نشانه ها و علایم اظهار شده در رابطه با اینگونه مسمومیت ها به نوع دارو و نحوه ورود آن به بدن خواهد داشت. (مبحث بیهوشی را نیز مطالعه کنید.)
• اهداف درمانی :
– تداوم تنفس، گردش خون و بازماندن راههای هوايی
– ترتیب دادن انتقال مسموم به بیمارستان
• اقدامات:
1) راههای هوايی وی را بررسی و درصورت لزوم باز کنید.
– اگر بیمار بیهوش باشد تنفس و نبض را بررسی کرده و آماده انجام عمليات احیا در صورت لزوم باشید.
– فرد مسموم را در وضعیت ریکاوری قرار دهید.
تذکر: هرگز سعی در ایجاد استفراغ نکنید. چرا که اغلب اوقات اثرات مطلوبی نداشته و ممکن است باعث ایجاد آسیبهای بیشتری نیز بشود.
2) با اورژانس تماس بگیرید.
• از مواد استفراغ شده نمونه برداری کنید. به دنبال یافتن سر نخ های تشخیصی درباره هویت دارو منجمله جعبه ها و بسته های دارویی باشید و اینگونه موارد را به همراه بیمار به بیمارستان بفرستید.
• اثرات دارو:
1. مسکن ها مانند آسپیرین، استامینوفن:
• درد ناحیه فوقانی شکم، تهوع و استفراغ (احتمالاً استفراغ خونی) – زنگ زدن گوشها – خمیازه کشیدن حین تنفس – گیجی و منگی – توهّمات و هذیان ها
2. داروهای ضد جنون دارای اثر تضعیفی روی سیستم عصبی و ضد افسردگی ها، باربیتوراتها و بنزودیازپینها:
• کندی حرکات و خواب آلودگی که میتواند به بیهوشی منجر گردد – تنفس سطحی – نبض ضعیف و نامنظم و به طور غیرطبیعی کند و یا تند – ضد افسردگی ها می توانند منجر به ایجاد تشنج به صورت ناگهانی گردند.
3. توهم زا ها و مواد محرک: آمفتامین ها (منجمله اکستاسی)LSD (که معمولا خورده می شود) و کوکائین (معمولا استنشاقی یا از طریق بینی)
• رفتار تحریک پذیر و فعالیت بیش از اندازه-خشونت و بر آشفتگی –تعریق بیش از حد –لرزش دستها –توهمات خاصی مثل دیدن اشیا و شنیدن صداها (غیر واقعی)
4. مواد افیونی (معمولا مورفین یا هروئین به روش تزریقی):
• مردمک های منقبض و کوچک –بی حالی و گیجی که احتمالا منجر به بیهوشی می گردد-تنفس کند و سطحی با احتمال قطع شدن آن – عفونتهای محل تزریق و نیز انتقال عفونت یا استفاده مشترک از سوزن های آلوده
5.حلال ها (معمولا به روش استنشاقی سوء مصرف می شوند)مانند چسب ها و گاز فندک:
• تهوع،استفراغ،سردرد،توهمات،احتمالا بیهوشی و ندرتاً ایست قلبی
منبع: مباني كمك هاي اوليه ، ترجمه:دكتر نادر سيد رضوي. انتشارات:مؤسسه آموزش عالي علمي كاربردي هلال ايران. چاپ اول.1383.
