گیاه خارمریم Silybum marianum

گياه خارمريم يكي از قديمي ترين گيا هان دارويي مناطق مديترانه محسوب مي شود كه از قرن 16 ميلادي گونه هاي دارويي اين گياه شناخته و از اواخر قرن 19 اثرات باليني اين گياه مورد بررسي قرار گرفت. اين گياه در درمان همه انواع هپاتيت مزمن در طب گياه  درماني آلمان بطور وسيع مورد استفاده قرار مي گيرد. بيش از120 مطالعه باليني بر روي اين گياه، كارائي گياه خار مريم را در اختلالات كبدي از جمله هپاتيتA و سيروز الكلي ثابت نموده است. در آمريكا افرادي كه دچار اينگونه اختلالات باشند اين گياه را بعنوان مكمل غذائي مصرف مي كنند. فراورده هاي اين گياه در كشورهاي مختلف با نامهاي گوناگون و اشكال داروئي مختلف از جمه قرص،كپسول،قطره و … مورد مصرف قرار مي گيرد. بطوريكه قطره سيليمارين مشابه قطره مارين ديستل(Marien Distel) مي باشد كه در بازار داروئي آلمان جايگاه ويژه اي دارد.

×          فارماكولوژي:

در سميت زدائي كبد سيليمارين غلظت درون سلولي گلوتاتيون را افزايش داده و غشاء سلولهاي كبدي را در برابر آسيب سموم و راديكالهاي آزاد پايدار نموده، نفوذپذيري آن را تنظيم مي كند. گلوتاتيون يك آنتي اكسيدان است كه سلولهاي كبدي را در برابر اثرات مضر مواد شيميائي داروها و هورمونها محافظت مي كند. سيليمارين همچنين از طريق تحريك سنتز پروتئين ريبوزومي، سلولهاي كبدي و ديواره مويرگهاي وريدي كبد را افزايش مي دهد. به علت تاثير مستقيم سيليمارين بر روي سلولهاي كبد و كليه، اين ماده بعنوان يك پادزهر مؤثر در مقابل تجمع مواد سمي در كبد عمل مي كند. اين دارو از طريق مهار آزاد سازي هيستامين، كاهش فعاليت عوامل تسريع كننده ايجاد تومور و افزايش تحرك پلي مورفونوكلئورهاي مهار شده توسط مواد مضر در بهبود آلرژي و التهاب مؤثر است. سيليمارين ميزان بيلي روبين و آنزيمهاي كبدي را افزايش مي دهد.

×          فارماكوكينتيك:

جذب خوراكي سيليمارين 20تا50 درصد و دفع آن از طريق صفرا 80 درصد مي باشد. اين دارو در كبد و صفرا تجمع مي يابد و پس از يك روز مصرف مكرر به سطح سرمي ثابت مي رسد.

×          تركيب دارو :

قطره خوراكي سيليمارين حاصل استخراج الكلي از ميوه گياه Silybum marianum مي باشد. 30 ميلي ليتر از اين قطره محتوي 30 ميلي ليتر تنتور 5  : 1 ميوه خار مريم مي‌باشد

×          مواد موثره :

فلاوگيلنانها ( 1.5 %  ـ 3 % ) : سيلي بين ، سيلي كريستين ، سيلي ديانين و مشــقات 2و3 دي هيدرو  كـــه  مجموعه آنها سيليمارين ناميده ميشود .

×          موارد مصرف :

براي پيشگيري از بيماريهاي كبدي و همچنين درمان حمايتي در موارد زير مصرف مي گردد:

عملكرد غير طبيعي كبد – سيروز كبدي-كبد چرب-تماس با آلاينده هاي شيميايي(داروها،هيدروكربنهاي هالوژنه، حلالها،رنگها،چسبها بيحس كنندهها) همچنين در درمان مسموميت با قارچ سمي آمانتيا و نيز بعنوان يك داروي آنتي آلرژيك و ضد التهاب نيز تجويز مي شود.

×          موارد منع مصرف:

Y       كودكان زير 12 سال .

Y       اين دارو حاوي الكل ميباشد لذا مصرف آن در افرادي كه الـــكل براي آنها منع مصرف دارد بايستي تحت نظر پزشك باشد .

×      ز آنجا كه اين فراورده حاوي الكل ميباشد مصرف مقدار زياد آن در بيماريهاي كبدي حاد توصيه نميگردد .

×          تداخلات داروئي:  تا كنون تداخلي براي اين دارو ذكر نشده است.

×          عوارض جانبي :  بندرت مشاهده ميشود . در موارد نادر در بعضي افراد توام با اثر ملين  ضعيف ميباشد .

×          تذكر: بروز كدورت در دارو ، طبيعي بوده و هيچگونه تاثيري روي اثر اين دارو ندارد و قابل مصرف مي باشد.

×          مقدار مصرف :

مقدار مصرف اين دارو تحت نظر پزشك تعييــن ميگردد . امـــا بطور معمول اين قطره 3 مرتبه در روز هر بار 30 ـ20

قطره با مقداري آب مصرف ميگردد.

×          شرايط نگهداري: اين دارو در دماي 25تا30 درجه سانتيگراد نگهداري مي شود.