موارد مصرف: ايزوپروترنول در درمانعلامتي آسم برنشيال، اسپاسم نايژهايبرگشتپذير همراه التهاب نايژهها، امفيزمريوي، برونشيكتازي و ساير بيماريهايانسدادي ريوي بهكار برده ميشود.
مكانيسم اثر: اين دارو يك تركيبآدرنرژيك است كه باتحريك گيرندههايبتا آدرنرژيك اثرات خود را اعمال ميكند.تحريك گيرنده بتا دو در ششها موجبشلشدن عضله صاف نايژه و تخفيفاسپاسم نايژهاي، افزايش ظرفيت حياتي،كاهش حجم ذخيرهاي و كاهش مقاومتراههاي هوايي ميگردد. ايزوپروترنول،موجب مهار آزادشدن هيستامين ناشي ازتحريك آنتيژن و ماده كند اثر (SRS) درهنگام آنافيلاكسي ميگردد. اين دارو باتحريك گيرنده بتا يك آدرنرژيك موجبافزايش ليپوليز ميگردد.
فارماكوكينتيك: علاوه بر كبد در ششها وبافتهاي ديگر نيز متابوليزه ميشود. شروعاثر دارو باتجويز از طريق داخل وريدي،بلافاصله و سريع بوده و مدت اثر داروكمتر از يك ساعت است. دفع دارو، كليوياست.
موارد منع مصرف: ايزوپروترنول درمبتلايان بهبيماريهاي قلبي ـ عروقي از قبيلآنژين قفسه صدري، بيماريهاي شريانكرونر، آريتمي قلبي همراه با تاكيكاردي،نارسايي كرونر، بيماريهاي دژنراتيوقلبي، زيادي فشارخون، عيب كار بافتقلب، تاكيكاردي همراه با سميت ناشي ازديژيتال، ديابت، پركاري تيروئيد،فئوكروموسيتوم، نبايد مصرف شود.
عوارض جانبي: درد يا ناراحتي قفسه سينه،احساس سرما، تب، تشنج، اغشتاششعور، افزايش حاد فشار خون، ضرباناتنامنظم قلب، تغييرات خلق و خو،گرفتگيهاي عضلاني، تهوع و استفراغ،اشكال در تنفس، آهستهشدن ضرباناتقلب، رعشه، اضطراب غيرعادي، عصبانيتيا بيقراري، بزرگشدن غيرطبيعي مردمكچشم، تاري ديد، سرد و رنگ پريدهشدنپوست، ضعف، برافروختگي يا قرمزيصورت يا پوست از عوارض جانبي مهمدارو هستند.
تداخلهاي داروئي: مصرف همزمانتركيبات هيدروكربنه هوشبر استنشاقي باايزوپروتونول، موجب افزايش خطر بروزآريتمي بطني شديد ميشود. تجويزهمزمان ضدافسردگيهاي سه حلقهايباتقويت اثرات قلبي ـ عروقيايزوپروترونول موجب بروز آريتمي،تاكيكاردي، زيادي فشار خون و يا افزايشدرجه حرارت بدن ميگردد. تجويزتركيبات مسدد گيرنده بتا آدرنرژيك و ازجمله فرآوردههاي چشمي همزمان باايندارو، موجب مهار متقابل اثرات درماني دودارو ميگردد. در ضمن اثر گشادكنندگينايژه با تحريك گيرنده بتا دو توسطايزوپروترنول را عوارض ناخواسته مثلتحريكپذيري، بيخوابي، تشنج و يا آريتميقلبي را بهدنبال خواهد داشت. تجويز همانگليكوزيدهاي قلبي و يا لوودوپا با دارو،موجب افزايش خطر آريتمي قلبي ميشود.ايزوپروترنول هم چنين اثرات ضد آنژيننيتراتها را كاهش ميدهد. مصرف توامريتودرين و اين دارو، موجب تشديد اثراتدرماني و عوارض جانبي، دو داروميشود. تجويز توام با هورمونهايتيروئيدي نيز اثرات درماني هر دو گروهدارويي را تشديد ميكند. تجويز داروبههمراه تركيبات گزانتين مانند آمينوفيلين،علاوه بر افزايش تحريك CNS، آثار سمياضافي توليد مينمايد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ در صورت بروزاشكال در تنفس و تداوم يا بدترشدن آن،بلافاصله بهپزشك مراجعه شود.
2 ـ در صورت استفاده مكرر از مقادير زياددارو، احتمال بروز اسپاسم نايژهاي خلافانتظار وجود دارد.
مقدار مصرف: بهمنظور گشاد كردن نايژه(در هنگام اسپاسم نايژه حين بيهوشي)،بهصورت تزريق داخل وريدي و بهميزانmcg 20ـ10 تجويز شده و بسته بهنيازبيمار تكرار ميشود.
اشكال دارويي:
Injection: 0.2 mg/ml, 1 mg/ml