موارد مصرف: مانيتول بهعنوان دارويكمكي براي پيشگيري از بروز نكروز حادتوبولار يا درمان كم ادراري در نارساييحاد كليه، در درمان خيز مغزي و افزايشفشار داخل جمجمه و فشار داخل چشم،تسريع دفع ادراري مواد سمي و جلوگيرياز آسيب كليوي ناشي از آنها و همچنينبراي پيشگيري از همودياليز و افزايشهموگلوبين آزاد خون در طي عمل جراحيبرداشتن پروستات از راه پيشابراهمصرف ميشود.
فارماكوكينتيك: مانيتول در بخش خارجسلولي باقي ميماند. متابوليسم اين دارودر كبد بسيار ناچيز است. نيمه عمرمانيتول تقريب 100 دقيقه است كه درنارسايي حاد كليه به 36 ساعت ميرسد.زمان لازم براي شروع اثر مدر آن 3 ـ 1ساعت و براي كاهش فشار مايع مغزي ـنخاعي و فشار داخل چشم 15 دقيقه پس ازشروع انفوزيون است. اوج اثر كاهندهفشار داخل چشم 60 ـ 30 دقيقه پس ازانفوزيون ميباشد. طول اثر كاهنده فشارمايع مغزي ـ نخاعي 8 ـ 3 ساعت پس از قطعانفوزيون و طول اثر كاهنده فشار داخلچشم 8 ـ 4 ساعت است. دفع دارو كليوياست.
موارد منع مصرف: اين دارو در نارسايياحتقاني قلب، خيز ريوي، بيادراري همراهبا نكروز حاد كليوي، دهيدراسيون شديد وخونريزي جمجمه نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ اين دارو در صورت عيبشديد كار قلب و كليه بايد با احتياط فراوانمصرف شود.
2 ـ نشت دارو از رگ به بافتهاي اطراف،سبب بروز التهاب و ترومبوفلبيت
ميشود.
عوارض جانبي: شديدترين عارضه جانبيمانيتول، بر هم خوردن تعادل آب والكتروليت است. تجويز سريع مقادير زيادآن ممكن است منجر به تجمع مانيتول،افزايش بيش از حد مايع خارج سلولي، كميسديم خون، گاهي زيادي پتاسيم خون وافزايش بار گردش خون ميشود.
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمان باديگوكسين ممكن است احتمال بروزمسموميت با ديگوكسين را به علت كاهشپتاسيم خون افزايش دهد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ محلول مانيتول فقطبايد از راه انفوزيون وريدي مصرف شود.
2 ـ محلول مانيتول با غلظت 15 درصد وبيشتر در دماهاي پايين تمايل به تشكيلبلور دارد، لذا ست انفوزيون مانيتول درهنگام تجويز اين غلظت بايد داراي صافيباشد.
3 ـ در صورت نياز به مصرف اين دارو دربيماران مبتلا به كم ادراري يا بيكفايتي كاركليه، توصيه ميشود قبل از شروع درمانيك مقدار آزمايشي معادل mg/kg 200بهصورت محلول 20 ـ 10 درصد طي مدت5 ـ 3 دقيقه انفوزيون وريدي شود. درصورت عدم حصول پاسخ مطلوب، درمانبا مانيتول را نبايد آغاز نمود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: بهعنوان مدر، مقدار 100 ـ 50گرم بهصورت محلول 25 ـ 5 درصدانفوزيون وريدي ميشود. سرعتانفوزيون بايد طوري تنظيم شود كه ميزاندفع ادرار حداقل ml/hr 50 ـ 30 باشد. دردرمان خيز مغزي، افزايش فشار داخلجمجمه و گلوكوم، g/kg 2 ـ 0/25 بهصورتمحلول 25 ـ 15 درصد طي 60 ـ 30 دقيقهانفوزيون ميشود. براي دفع مواد سمي،مقدار 200 ـ 50 گرم بهصورت محلول
25 ـ 5 درصد با سرعتي كه ميزان دفع ادرارحداقل به ml/hr 500 ـ 100 برسد، انفوزيونوريدي شود.
كودكان: بهعنوان مدر، g/kg 2 ـ 0/25بهصورت محلول 20 ـ 15 درصد طي 6 ـ 2ساعت براي درمان خيز مغزي، افزايشفشار داخل جمجمه و گلوكوم g/kg 2 ـ 1بهصورت محلول 20 ـ 15 درصد طي
60 ـ 30 دقيقه و براي دفع مواد سمي،حداكثر g/kg 2 بهصورت محلول 10 ـ 5درصد انفوزيون وريدي ميشود.
اشكال دارويي:
Infusion : 10% , 20%