موارد مصرف: ايوهگزول از راه داخلنخاعي براي ميلوگرافي سينه، سرويكس ولومباروتوموگرافي كامپيوتري; از راهداخل عروقي برايآنژيوكارديوگرافي،ونوگرافي، اوروگرافي دفعي، توموگرافيكامپيوتري مغز و بدن; از راه داخلمجرابراي پانكراتوگرافي برگشتي،كولانژيوپانكراتوگرافي برگشتي; و از راهداخل مايعسينوويال برايآرتروگرافيمفصل مصرفميشود.
مكانيسم اثر: ايوهگزول يك تركيبغيريونيزه آلييد ميباشد. تركيبات آلي يددر هنگام عبور از مجاري مختلف بدن باجذب اشعه X باعث تشخيص ساختار بافتموردنظر ميشوند. شدت جذب اشعه بهغلظت يد بستگي دارد.
فارماكوكينتيك: وقتي داخل نخاعي تزريقميشود، به سرعت در قسمتهاي مختلفمغز توزيع ميشود كه در بيماران نرمالظرف چند ساعت به داخل خون ميرود وحذف ميشود. در داخل عروق به سرعتدر مايعات خارج سلولي توزيع ميشود،اما در جائي رسوب نميكند. ضمن از اينطريق از سد خوني ـ مغزي عبور نميكند،گرچه در تومورهاي مغزي به دليل از بينرفتن سد خوني ـ مغزي در محل تومورتوزيع ميگردد و نيمه عمر دارو تقريب 2ساعت (در صورت سلامت كليه) ميباشد.
موارد منع مصرف: در صورت وجودحساسيت به تركيبات حاوي يد، سابقهآسم يا آلرژي، دهيدراتاسيون اين دارو رانبايد از هيچكدام از راههاي مصرف تجويزنمود.
همچنين براي هر يك از راهها موارد منعمصرف بطور اختصاصي در زير ذكر شدهاست: خونريزي زير عنكبوتيه، سابقهصرع، بيماريهاي عفونت، بيماري مولتيپلاسكلروزيس (از راه داخل نخاعي);پركاري غده تيروئيد، فئوكروموسيتوما،كم خوني داسي شكل (از راه داخلعروقي); نارسائي قلبي و افزايش فشارخون ريوي (براي آنژيوكارديوگرافي);آرترواسكلروز پيشرفته، فشار خونشديد، كهولت سن، ترومبوزيس،هموسيستينوريا (براي آرتريوگرافي مغز);بيماري برگر، ايسكمي شديد (برايآرتريوگرافي محيطي); آنوري، ديابتقندي (براي اوروگرافي دفعي); عفونتمجاور مفصل مورد نظر (براي پرتونگارياز مفصل)
هشدارها: 1 ـ احتمال بروز دهيدراتاسيوندر اطفال وجود دارد. در اطفالي كهكمادراري، زياديادرار و يا ديابت دارند،اين مشكل بيشتر ديده ميشود.
2 ـ احتمال بروز نارسائي كليوي دربيماران سالخورده وجود دارد.
3 ـ اين دارو در بيماران مبتلا بهفئوكروموسيتوم ممكن است باعث تشديدحمله فشار خون گردد.
عوارض جانبي: عوارض جانبي معمولا بهغلظت دارو، ويسكوزيته، ميزان و سرعتتجويز بستگي دارد. معمولا عوارضايوهگزول مانند بقيه تركيبات حاجب يددارغيريونيزه كمتر از انواع يونيزه آن است.احتمال بروز ترومبوآمبولي منجر بهانفاركتوس ميوكارد وجود دارد. در افرادمبتلابه دهيدراتاسيون، سردرد دامنهدارممكن است پس از تزريق داخل نحاعيبروزنمايد.
عوارض جانبي شايع شامل سردرد شديد،كمردرد، سختي گردن، تهوع و سرگيجهميباشد. در تزريق داخل نخاعي، التهابغير عفوني مننژ، گيجي، درد عصبسياتيك، درد درناحيه پشت و درد و تورممفصل مشاهده ميشود.
تداخل هاي دارويي: مصرف همزمان ايندارو با داروهاي ضدافسردگي سه حلقهايو يا مهار كننده منوآمينواكسيداز باعثافزايش اثرآنها ميشود. تجويز داخلنخاعي اين دارو براي بيماري كه فنوتيازينمصرف ميكند، ممكن است باعث بروزحملات صرعي گردد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ اين دارو در افراديكه به پنيسيلين حساسيت دارند با احتياطمصرف گردد.
2 ـ به منظور جلوگيري از دهيدراتاسيون،بايد قبل از آزمايش به مقدار كافي مايعاتبه بيمار داده شود.
3 ـ دو ساعت قبل از آزمايش بيمار بايد ازخوردن خودداري كند، فقط ميتوان درصورت لزوم از مايعات استفاده كرد.
4 ـ پس از مصرف اين دارو احتمال
بروز تداخل در آزمايش تيروئيد وجوددارد.
5 ـ سعي شود كه پس از مصرف دارو ازتحرك زياد بيمار جلوگيري شود.
مقدار مصرف:
داخل عروقي: براي ميلوگرافي بسته بهناحيه تزريق در حدود 6-17 ميليليترمحلول دارو حاوي 240-300mg/ml يدمصرف ميشود. براي آنژيوكارديوگرافي20-75 ميليليتر محلول دارو حاوي350mg/ml يد به طور يكجا تزريقميگردد. براي آرتروگرافي انتخابيكرونري 3-14 ميليليتر محلول داروحاوي 350mg/ml استفاده ميشود. برايآنژيوگرافي 4-45 ميليليتر از محلول داروحاوي 40mg/ml (بسته به عضو موردنظر) مصرف ميشود. براي اوروگرافيدفعي معادل 200-350mg/kg وزن بدنمحلول دارو حاوي 300-350mg/ml يداستفاده ميشود. براي CT مغز 120-250ميلي ليتر محلول دارو حاوي 240mg/ml يدو براي CTبدن 50-200 ميلي ليتر محلولدارو حاوي 300mg/ml يد مصرف ميشود.
داخل مجرا: براي پانكراتوگرافي وكولانژيوگرافي برگشتي 10-50 ميليليتراز محلول دارو حاوي 240mg/ml استفادهميگردد.
داخل مايع سينوويال: براي پرتونگاري ازمفصل 0/5-15 ميليليتر بسته به مفصلمورد نظر از محلول دارو حاوي240mg/ml يد مصرف ميشود.
در كودكان ميزان مصرف دارو بر اساسسن كودك و با نظر پزشك تعيين ميگردد.
اشكال دارويي:
حاوي Injection:(10, 20, 50, 100, 200ml)240mgI/ml
حاوي Injection:(10, 20, 50, 100, 200ml)300mgI/ml
حاوي Injection:(10, 20, 50, 100, 200ml)350mgI/ml