موارد مصرف: فسفات براي جبران كمبودفسفر خون مصرف ميشود. اسيدي شدنادرار ناشي از اين دارو، اثر داروهايي كهبراي بروز اثر ضدباكتري خود بهمحيطاسيدي نياز دارند (مانند متنامين) راافزايش ميدهد. اين دارو غلظت كلسيمادرار را كم ميكند و مانع رسوب كلسيم درمجاري ادرار ميشود.
مكانيسم اثر: در توبول ديستال كليوي،هيدروژن ترشح شده در سلول توبول ازطريق تعويض با سديم، نمكهاي فسفاتديبازيك را به مونوبازيك تبديل ميكند.بنابراين، مقدار زيادي از اسيد ترشحميشود، بدون آنكه pH ادرار را بمقداريپائين آورد كه انتقال هيدروژن را بوسيلهشيب زياد غلظت بين سلول توبول و مايعلومن توبول مهار كند. اين دارو با اسيديكردن ادرار، حلاليت كلسيم را افزايشميدهد.
فارماكوكينتيك: فسفات از مجراي گوارشجذب ميشود. اما مقادير زياد كلسيم ياآلومينيوم ممكن است باعث ايجاد فسفاتنامحلول و در نتيجه كاهش جذب آن شود.فسفات بهمقدار 90 درصد از كليه و 10درصد از مدفوع دفع ميشود.
موارد منع مصرف: اين دارو در بيمارانمبتلا به زيادي فسفات خون، عيب شديدكار كليه و سنگهاي ادراري فسفات، منيزيمـ آمونيم نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ اين دارو در موارد زير بايد بااحتياط مصرف شود:
مواردي كه ممكن است با غلظتهاي زيادفسفات همراه باشند (مانند كم كاريپاراتيروئيد و بيماري مزمن كليه ورابدوميوليز)، حالاتي كه ممكن است باغلظتهاي كم كلسيم همراه باشند (مانندكمكاري پاراتيروئيد، نرمي استخوان،التهاب حاد لوزالمعده، بيماري مزمن كليه،رابدوميوليز، راشيتيسم) و حالاتي كهممكن است با غلظتهاي زياد پتاسيم همراهباشند (مانند بيكفايتي شديد غده فوق كليه،دهيدراسيون شديد، التهاب لوزالمعده،تمرينات فيزيكي، بيكفايتي كليه،رابدوميوليز، آسيب وسيع بافت).
عوارض جانبي: احتباس مايع، زياديپتاسيم خون، زيادي سديم خون، زياديفسفات يا كلسيم خون با مصرف اين داروگزارش شده است.
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمانداروهاي حاوي كلسيم با فسفاتها ممكناست خطر رسوب كلسيم در بافت نرم راافزايش دهد. مصرف همزمان داروهايضدالتهاب غير استروئيدي، كاپتوپريل،سيكلوسپورين، مدرهاي نگهدارندهپتاسيم، انالاپريل، هپارين و ساير داروهايحاوي پتاسيم با فسفات پتاسيم ممكن استسبب افزايش پتاسيم خون شود. مصرفهمزمان اين دارو با ساير فرآوردههايحاوي فسفات ممكن است خطر بروززيادي فسفات خون به ويژه در بيمارانمبتلا به بيماري كليوي را افزايش
دهد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: بعنوان تامينكننده الكتروليت،ميزان 10 mmol/day فسفر (mg/day 310)مصرف ميشود. در درمان زيادي كلسيمخون حداكثر تا 6 قرص (3 گرم فسفر)مصرف ميشود.
كودكان: 2 mmol/dayـ 1/5 فسفر(62mg/dayـ 46/5) تا حداكثر 3 قرصتجويز ميشود.
اشكال دارويي:
Effervescent. Tablet: NaH2 PO4 1936 mg
+ NaHCo3 350 mg + KHCO2 315
(500 mg phosphorus)