موارد مصرف: پردنيزون براي درمانجايگزيني در نارسايي غده فوق كليوياستفاده ميشود. اين دارو همچنين دردرمان علامتي اختلالات التهابي و آلرژيكو در جهت سركوب كردن سيستم ايمنياستفاده ميشود. پردنيزون درهايپرپلازي مادرزادي غده فوق كليه و ادممغزي نيز موثر است.
مكانيسم اثر: اين دارو با عبور از
غشاء سلولي به گيرندههاي خود درسيتوپلاسم متصل شده و كمپلكس دارو ـگيرنده وارد هسته سلولي ميشود. اينكمپلكس با اتصال به نواحي خاصي ازDNA موجب تحريك روند رونويسيmRNA و بدنبال آن ساخت آنزيمهاييميگردد كه در نهايت مسئول اثراتسيستميك كورتيكواستروئيدها ميباشند.كورتيكواستروئيدها با جلوگيري از تجمعسلولهاي التهابي در ناحيه التهاب، مهارفاگوسيتوز و آزاد شدن آنزيمهاي مسئولدر التهاب و مهار ساخت و آزاد شدنواسطههاي شيميايي التهاب، اثراتضدالتهابي خود را اعمال ميكنند.
فارماكوكينتيك: فراهمي زيستي دارو حدود90 ـ 80 درصد و نيمه عمر آن 4 ـ 3 ساعتميباشد. پردنيزون بطور عمده در كبد ومقاديري نيز در كليه و بافتها بهمتابوليتهاي غيرفعال تبديل ميشود.متابوليتهاي غير فعال اين دارو از طريقكليه دفع ميشوند.
موارد منع مصرف: در صورت وجودعفونتهاي سيستميك كه با وجودداروهاي ضد ميكروبي اختصاصي درماننشدهاند، نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ استفاده طولاني مدتپردنيزون در كودكان ميتواند منجر بهمهار رشد شود.
2 ـ بدنبال مصرف اين دارو ممكن استتستهاي بررسي عملكرد محورهيپوتالاموس ـ هيپوفيز ـ غده فوق كليويدچار اختلال شود.
3 ـ در افراد مسن و بخصوص زنان يائسه،شانس ايجاد پوكي استخوان و افزايشفشار خون، بالا ميرود.
4 ـ با تجويز مقادير بيش از 7/5 mg/dayممكن است علائمي شبيه سندرم كوشينگظاهر شود.
5 ـ در افراد با سابقه ابتلا به سل، زياديفشار خون، سكته اخير قلبي، نارسايياحتقاني قلب، اختلال عملكرد كليه و كبد،ديابت يا سابقه فاميلي اين بيماري،اختلالات روحي و رواني حاد، صرعزخمهاي گوارشي و كمكاري تيروئيد بااحتياط تجويز شود.
عوارض جانبي: درمان دراز مدت باپردنيزون بيمار را از جهت ابتلا بهبيماريهاي عفوني مستعد ميكند و از طرفيعلائم عفونت نيز پنهان ميشود. مصرفمقادير بالاي پردنيزون ميتواند اختلالاترواني را تشديد كند. كاهش و يا تاري ديد،تكرر ادرار و پرنوشي، قرحه گوارشي،علائم شبه كوشينگ، آكنه و افزايش فشارخون از عوارض جانبي دارو هستند.
تداخلهاي دارويي: مصرف همزمان داروبا ريفامپين، داروهاي ضد صرع مانندكاربامازپين، فنوباربيتال، فنيتوئين وپريميدون موجب تسريع متابوليسمپردنيزون و كاهش اثر دارو ميگردد. ايندارو ممكن است باعث كاهش اثر داروهايپائين آورنده قند خون و يا داروهايكاهنده فشار خون گردد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ براي به حداقلرساندن تحريك گوارشي پردنيزونخوراكي بايد بعد از غذا مصرف شود.
2 ـ از قطع ناگهاني مصرف دارو و بعد ازاستفاده طولاني (بيش از 3 هفته) پرهيزشود.
3 ـ در طول درمان، مصرف سديم بايستيمحدود شده و مصرف مكملهاي حاويپتاسيم توصيه ميشود.
4 ـ معاينات چشم پزشكي در طول درماندراز مدت، بطور مرتب بايد انجام
گيرد.
مقدار مصرف: در ابتدا mg/day 20 ـ 10 (درصورت شدت بيماري حداكثر mg/day 60)ترجيحا در هنگام صبح و بعد از صبحانه،مصرف ميشود. اين مقدار مصرف ممكناست طي چند روز كاهش يافته و يا آنكهنياز به تداوم مصرف به مدت چند هفته تاچند ماه باشد. درمان نگهدارنده، بطورمعمول mg/day 15 ـ 2/5 بوده ولي ممكناست به مقادير بالاتر نيز نياز باشد.
اشكال دارويي:
Tablet : I mg, 50 mg