اگر اجسامی مثل (مژه کنده شده از پلک،ذرات خاک و یا یک لنز تماسی) در روی سفیدی چشم قرار گرفته باشند، معمولاً اگر مقداری روی سطح چشم لغزانده شوند، خارج ساختن آنها از چشم بدون خطر و به آسانی ممکن می باشد ولی در موارد زیر جداً باید از ایجاد هرگونه تماس (حتی با پنبه و یا دستمال کاغذی) با اجسامی که روی قسمت رنگی چشم (عنبیه و مردمک) قرار گرفته اند و یا محکم به سطح چشم چسبیده اند و یا به درون کره چشم فرو رفته اند، اجتناب کنید.
• علایم زیر ممکن است مشاهده شوند:
– تاری دید
– درد و ناراحتی
– قرمزی و آبریزش چشم
– کشیده شدن پلک ها به بالا در اثر اسپاسم
• اهداف درمانی:
اجتناب از آسیب دیدگی چشم
• اقدامات:
تذکر: اکیداً از ایجاد هر گونه تماس با اجسام خارجی فرو رفته به کره چشم و یا چسبیده به آن و اجسامی که روی سطح رنگی چشم قرار دارند خودداری کنید.
1) به مصدوم توصیه کنید که از مالیدن چشمهای خود اجتناب کند.وی را در مقابل نور قرار دهید.
2) پلک ها را به آرامی از هم باز کرده (به کمک انگشتان شست و اشاره خود) و تماس سطوح چشم مصدوم را بررسی کنید.در صورت فرو رفتن و يا چسبیده بودن جسم خارجی به یک چشم،سطح آن چشم را با به کار گیری یک پد(پوشش) مخصوص چشم و بانداژ پوشانده و مصدوم را به بیمارستان بفرستید.
3) اگر جسم خارجی را به خوبی دیده و از قرار گرفتن آن روی سفیدی چشم مطمئن شدید،به وسیله یک لیوان آب تمیز و یا محلول ویژه شستشوی چشم آن را به سمت بیرون بشویید.
4) اگر شستشوی چشم موفقیت آمیز نبود و با این شرط که آن جسم محکم به محل خود نچسبیده باشد می توانید به وسیله یک سو آپ (مثلاً یک گوش پاک کن) نمدار و یا با گوشه مرطوب شده دستمال تمیز آن ناحیه را از روی چشم بلند کنید.اگر آن جسم در زیر پلک فوقانی گیر کرده است از مصدوم بخواهید که مژه های آن ناحيه را محکم چسبیده و پلک را روی پلک تحتانی بکشید.پلک زدن زیر آب نیز ممکن است سبب شناور شدن جسم خارجی و پاک شدن چشم شود.
منبع: مباني كمك هاي اوليه ، ترجمه:دكتر نادر سيد رضوي.
انتشارات:مؤسسه آموزش عالي علمي كاربردي هلال ايران. چاپ اول.1383.