توکسوپلاسموز (به انگلیسی: Toxoplasmosis) عبارت است از یک عفونت تک یاختهای با توکسوپلاسما گوندی که در انسانها و بسیاری از گونههای پستانداران و پرندگان ایجاد میشود.
بروز بیماری
بیماری به چند شکل در انسان بروز میکند: ۱. توکسوپلاسموز مادرزادی (از مادر دچار عفونت به جنین منتقل میگردد)؛
۲. توکسوپلاسموز چشمی (رتینوکوروئیدیت نیز خوانده میشود که معمولاً حاصل توکسوپلاسموز مادرزادی است ولی علایم ممکن است در جوانی ایجاد شوند)؛
۳. توکسوپلاسموز حاد در فرد سالم؛
۴.توکسوپلاسموز} حاد در فرد دچار نقص ایمنی (افراد مبتلا به ایدز یا سرطان یا افرادی که داروهای سرکوبگر ایمنی مصرف میکنند).
انتقال بیماری
تکیاخته، توکسوپلاسما گوندی معمولاً به یکی از روشهای زیر منتقل میگردد:
۱.خوردن گوشتهای خوب پخته نشده حیوانات بیمار
۲.گربههای حامل میکروب میتوانند آن را از مدفوع خود دفع کنند؛ فردی که با بیدقتی به مدفوع گربه دست میزند و دست خود را نمیشوید، ممکن است دچار عفونت گردد.
۳.انتقال خون
۴.زن بارداری که دچار عفونت میگردد، میتواند آن را به جنین منتقل کند (غالباً با گرفتاری شدید جنین).
- در افراد با ایمنی تضعیف شده بیماری خطرناکتر است.
علایم شایع
معمولاً ۹۰٪-۸۰٪ افراد آلوده بدون علامت هستند، در افراد بیمار تب، تورم غدد لنفاوی، خستگی، درد عضلانی، گلودرد، رتینیت (التهاب شبکیه)، بثورات جلدی (گاهی) داریم.
تشخیص شامل شرح حال طبی، معاینه فیزیکی و بررسیهای آزمایشگاهی خون برای تشخیص عفونت است.
درمان
معمولاً برای فرد سالم، غیرباردار و بدون علامت درمان لازم نیست. برای کودک زیر ۵ سال داروهایی تجویز میگردد تا از عوارض چشمی پیشگیری شود. در زنان باردار بیماری به جهت احتمال درگیری جنین بسیار حائز اهمیت است. در بیمار دچار نقص ایمنی، درمان با دارو صورت میگیرد. نوزادان دچار عفونت با دارو درمان میشوند (چه با علامت چه بدون علامت زیرا میکروبها میتوانند پس از تولد تکثیر یابند).در ضمن در بعضی موارد که این بیماری از خود عوارض چشمی نشان داده باشد اگر کامل درمان نشود ممکن است بعد از گذشت 5 تا 10 سال دوباره عود کند و نیاز به درمان مجدد داشته باشد ( این مورد را تجربه کرده ام)
پیریمتامین، سولفادیازین یا تریسولفاپیریمیدینها به مدت ۴-۳ هفته و اسید فولیک برای کاهش عوارض جانبی پیریمتامین غالباً تجویز میشوند. کورتیکواستروئیدها، در صورت لزوم، برای کاهش التهاب.
مراجع
ویکیپدیای