شکستگی های گونه و بینی شایع می باشند و اغلب به دنبال نزاع ایجاد میشوند. تورم همراه با آنها ناخوشایند بوده و از طرفی می تواند مسیر عبور هوا در بینی را نیز مسدود نماید.اینگونه صدمات باید همیشه به بیمارستان ارجاع داده شوند تا تحت بررسی و درمان قرار گیرند.
• اهداف درمانی
– به حداقل رساندن درد و تورم
– ترتیب دادن انتقال مصدوم به بیمارستان
• اقدامات
1) هر چه سریعتر یک کمپرس سرد روی ناحیه آسیب دیده برای کاهش تورم قرار دهید(طبق مبحث کمپرس سرد)
2) در صورت لزوم خونروی از بینی را تحت درمان قرار دهید.
3) ترتیب انتقال مصدوم به بیمارستان را بدهید.
نکته: اگر مایعی به رنگ زرد کاهی (یعنی مایع مغزی-نخاعی)از بینی به بیرون نشت می کند، به روش ذکر شده برای شکستگی جمجمه عمل کنید.
• آسیب های وارده به آرواره تحتانی
شکستگی های فک معمولاً در نتیجه نیروهای مستقیم مثل ضربه های سنگین به فک ایجاد می شوند.ترکیب و شکل استخوان فک به گونه ای است که ضربه به یک طرف فک ممکن است باعث ایجاد شکستگی در سمت دیگر فک گردد.سقوط بر روی نقطه ای از فک می تواند باعث ایجاد شکستگی در هر دو طرف فک گردد . یک ضربه و یا گاهی حتی خمیازه کشیدن می تواند سبب در رفتگی فک گردد.
• علایم
ممکن است علایم زیر وجود داشته باشد:
– درد و تهوع در هنگام حرکت دادن فک
– تغییر شکل و ایجاد کجی در دندانها
– تورم ، حساسیت و کبودی
– وجود یک زخم یا کبودی و خون مردگی در درون دهان
• اهداف درمانی
– حفاظت از راه هوایی
– ترتیب دادن انتقال مصدوم به بیمارستان
• اقدامات
اگر مصدوم شدیداً دچار آسیب دیدگی شده است ، باید به شیوه ذکر شده در مورد شکستگی های وسیع و مهم ناحیه صورت عمل کنید.
1) به مصدومی که جراحات خطرناکی ندارد کمک کنید تا سرش را در حالی که راست نشسته است رو به جلو نگه دارد تا امکان تخلیه خون،موکوس (بلغم) و یا بزاق فراهم باشد.مصدوم را تشویق کنید تا دندانهای لق شده خود را خارج کند.(مبحث خونریزی از حفره دهانی را مطالعه نمایید.)اگر مصدوم استفراغ می کند، آرواره و سر او را در حین استفراغ در وضعیتی مناسب نگه دارید و سپس به ملایمت دور دهان وی را پاک کنید.
2) به مصدوم یک پد نرم بدهید تا روی فک خود قرار دهد و از او درخواست کنید تا آن را محکم در محل نگهدارد تا فک در وضعیتی مناسب نگه داشته شود.
تذکر:هرگز پد را در محل فک بانداژ نکنید.
3) ترتیب انتقال مصدوم را به بیمارستان بدهید و در طول مسیر انتقال فک ، فك او را تحت حمایت و در وضعیتی مناسب نگهدارید.
منبع: مباني كمك هاي اوليه ، ترجمه:دكتر نادر سيد رضوي. انتشارات:مؤسسه آموزش عالي علمي كاربردي هلال ايران. چاپ اول.1383.
