در طي دوران بارداري، تغييراتي در بدن شما به وجود مي‌آيد كه برخي از آنها ناراحت‌كننده بوده و برخي نيز بدون اثر خارجي ميباشند به طوري كه شما متوجه آنها نمي‌شويد. آگاهي از اين تغييرات باعث مي‌شود تا شما اين دوران را با آرامش بيشتر سپري كنيد. در اين مقاله سعي بر اين است كه شما را نسبت به برخي تغييرات بدنتان در زمان بارداري آشنا سازيم.
1- ٌُتهوع صبحگاهي: 75% از زنان باردار به تهوع صبحگاهي مبتلا مي‌شوند. براي كاهش اين حالت توصيه مي‌شود صبح‌ها بعد از بيدار شدن از نان برشته،پنير و گردو استفاده كنيد و در طول روز ميان وعده‌هايي نظير ماست چكيده، نان سوخاري يا چند عدد نخودچي مصرف كنيد. مايعات در حجم كم و با دفعات زياد مصرف شود و از خوردن غذاهاي آبكي، سرخ شده و چرب و پر ادويه خودداري كنيد. هرگز گرسنه نمانيد و يبوست را برطرف كنيد.
2- يبوست: اين مشكل به علت كاهش حركات روده‌ها در دوران بارداري به وجود مي‌آيد. براي رفع آن از مواد غذايي فيبردار استفاده كنيد. مانند غلات سبوس دار، ميوه، سبزي تازه، روغن زيتون، سالاد و … روزي 7 تا 8 ليوان آب بنوشيد، حركات ورزشي ملايم داشته باشد و از خوردن قرصهاي ملين خودداري كنيد.
3- نفخ يا گاز روده : غذا را خوب بجويد و با آرامش ميل كنيد. به جاي 3 وعده غذا از 6 وعده غذا استفاده كنيد (ولي با مقدار كمتر). از خوردن غذاهايي كه توليد نفخ مي‌كنند خودداري كنيد مانند كلم، پياز، حبوبات با پوست.
4- سوزش پشت حلق (ترش كردن): از خوردن غذاهاي چرب، تند و محرك، خامه، مشروبات الكلي، نوشابه‌هاي گازدار، قهوه و كشيدن سيگار اجتناب كنيد. همچنين كاهش استرس، كاهش حجم غذاي مصرفي در هر وعده و افزايش تعداد وعده‌هاي غذايي، عدم خوابيدن بلافاصله پس از غذا و استراحت به صورت نيم نشسته و استفاده از لباسهاي مناسب توصيه مي‌شود.
5- پستان حساس: استفاده از لباس زير با اندازه و جنس مناسب
6- احتباس آب (ادم يا خيز): خودداري از مصرف غذاهاي شور و داشتن تحرك و ورزش مناسب در حد متعادل
7- خستگي: رژيم متعادل، استراحت كافي و نداشتن استرس
8- درد پشت: استفاده از تمرينات ورزشي، درست نشستن و راه رفتن و عدم استفاده از كفش با پاشنه بيش از 4 سانتي متر.
9- گرفتگي ساق پا: دريافت كلسيم و پتاسيم بيشتر. همچنين هنگام استراحت، پاها را كمي بالاتر قرار دهيد. اجتناب از پوشيدن كفش نامناسب و بلند و استفاده از ماساژ و گرماي موضعي در عضلات مبتلا، كمك كننده هستند.
به خاطر داشته باشيد در طي دوران بارداري، شما مجبور به فراهم كردن تغذيه‌اي مناسب نه فقط براي خود بلكه براي جنين در حال رشد هستيد. زيرا در طي دوران بارداري جنين تمام مواد غذايي مورد نياز خود را از خون مادر و به وسيله جفت دريافت مي‌كند. وضعيت رشد جنين در ماههاي مختلف بارداري به شرح زير مي‌باشد.
* سه ماهه اول: در اين دوره رعايت يك برنامه غذايي مناسب و متعادل در ترميم و تكامل بافتهاي مادر كه عهده‌دار تغذيه و رشد جنين هستند بسيار مهم ميباشند.
هفته 4 تا 8 : مواد مغذي از طريق جفت دريافت مي‌شود و چشم، گوش، لوله عصبي و دستگاه گوارش، اندامها و اعضاي داخلي شروع به تشكيل مي‌شوند.
هفته 8 تا 12 : وزن 15 گرم،قد 6 سانتي متر، دست‌ها و انگشتان شكل مي‌گيرند. اندامهاي داخلي نظير كبد، كليه‌ها و ريه‌ها مشخص و ضربان قلب معلوم مي‌شود.
هفته 12 تا 16: وزن 128 گرم، قد 17 سانتي‌متر، نياز به كلسيم براي شروع تشكيل دندانها افزايش مي‌يابد.
* سه ماهه دوم
هفته 16 تا 20 : وزن 300 گرم،قد 20 سانتي متر،شروع احساس حركات جنين توسط مادر. عضلات و دستگاه گوارش در حال تكامل ميباشند و چين‌هاي پوستي ظاهر مي‌شوند.
هفته 20 تا 24 : وزن 640 گرم،قد 33 سانتي‌متر، پاها بلندتر، حركات بيشتر، مغز در حال رشد، نياز به كلسيم بيشتر، استخوان‌ها و دندانها در حال ساخته شدن و تكميل شدن.
هفته 24 تا 28 : وزن 1100 گرم، مغز در حال رشد و دوران بحراني خود را سپري مي‌كند.
* سه ماهه سوم
اندازه جنين دو برابر مي‌شود. در اين زمان جنين آهن مورد نياز براي ماههاي بعد از تولد را در كبد ذخيره مي‌كند و غذاي خوب علاوه بر رشد جنين بر روي سلولهاي مغز و تكامل فيزيكي جنين اثر مثبت دارد.
هفته 28 تا 32 : وزن 1800 گرم، چشم‌ها مي‌بينند،ريه‌ها در حال تكامل، شروع تشكيل ناخن‌ها و شروع ذخيره چربي در بدن، چرخش سر به طرف پايين (سفاليك)
هفته 32 تا 36 : وزن به سرعت بالا مي‌رود (2500 گرم) نياز به مواد غذايي جهت رشد اندامها بيشتر مي‌شود.
هفته 36 تا 38 : وزن به 2700 گرم تا 3500 مي‌رسد. ريه‌ها تكامل مي‌يابند و مغز كامل شده، چين‌ها و قرمزي پوست كمتر مي‌شود. غذاهاي انرژي‌زا و آهن‌دار مورد نياز ميباشند.
تهيه و تنظيم: طاهره ثابت مرزوقي، كارشناس مامايي زير نظر : دكتر فريبا نبئي، متخصص زنان و زايمان
منبع خبر : مركز بهداشت و درمان دانشگاه تهران
