پنوموتوراکس به معنی وجود هوا در حفره جنب می‌باشد که مانع باز شدن کامل ریه می‌شود .
پنوموتوراکس دارای انواع مختلفی است که شامل پنوموتوراکس اولیه (خودبخودی) و ثانویه ( باز ) می باشد.
پنوموتوراکس اولیه:هوا از یک سوراخ یا شکافی در ساختمان داخلی دستگاه تنفس(مانند برونش، برونشیول، آلوئول)به درون فضای پلور راه یابد. پاره شدن کیسه‌های هوایی کوچک در ریه در اثر آسم، آبسه، آمپیم ریه، آمفیزم . گاهی علت مشخصی ندارد. شکسته شدن دنده‌ها بطور شایع منجر به پنوموتوراکس بسته می شود.
در پنوموتوراکس باز یا ثانویه هوا از طریق یک سوراخ در دیواره قفسه سینه یا دیافراگم وارد فضای پلور میگردد . پنوموتوراکس شدید معمولاً به دنبال ترومای قفسه صدری روی می دهد. زخم‌های نافذ قفسه سینه اجازه ورود هوای آزاد به فضای جنب را داده و از این طریق باعث رویهم افتادگی ریه می‌شوند.
بروز پنوموتوراکس در پنومونی، سل، عارضه کشیدن مایع از ریه (توراسنتز) و تهویه مکانیکی (PEEP) نیز ممکن است .
وقتی که هوا وارد حفره پلور شود و نتواند خارج گردد پنوموتوراکس فشارنده پدید می آید و فشار در حفره پلور بالا میرود و باعث جابجایی مدیاستن به سمت مخالف طرف مبتلا می گردد . “پنوموتوراکس فشارنده اورژانس پزشکی است”
علایم و درمان
علایم اصلی تنگی نفس، افزایش تعداد تنفس، درد قفسه صدری، سرفه، اضطراب و افزایش ضربان قلب است.هوای حفره جنب با فشار به ریه مانع تنفس می‌شود لذا پنوموتوراکس فشارنده باید به سرعت درمان شود. تشخیص با سمع ریه و رادیوگرافی است. در معاینه کاهش یا عدم سمع صداهای تنفسی در سمت درگیر و هیپررزونانس در هنگام دق در سمت درگیر، انحراف تراشه به سمت درگیر نشده داریم . در عکس قفسه سینه ممکن است انحراف تراشه به سمت غیر درگیر و پس کشیدگی ریه (فضای کدر که نشاندهنده جمع شدن ریه است ) از پلور پاریتال را ببینیم .
درموارد خفیف درمان علامتی است ولی در موارد شدید و فشارنده درمان اورژانسی است . درمان جراحی با برش قفسه سینه و استفاده از وکیوم(CHEST TUBE) می باشد.
منابع
- ویکی‌پدیا
- دورلند فرهنگ پزشکی. تهران
- شوارتز نکات برتر جراحی ۲۰۰۵
