برگشت رنگ پوست به حالت طبيعي و انجام هر حركتي مانند تنفس ، سرفه و يا بلع ، از علايم بهبودي وضعيت بيمار بوده و ميتوان اين علايم را براي ارزيابي وضعيت جريان خون مورد توجه قرار داد . اگر هيچ گونه نشانه اي از وجود گردش خون در مصدوم يافت نگردد ، يعني ضربان قلب متوقف گرديده و بايد ماساژ قلبي را شروع كرد .
ماساژ قلبي با هر علتي كه لازم شده باشد هميشه بايد همراه با تنفس مصنوعي باشد كه به اختصار CPR خوانده مي شود .
اگر دستياري براي كمك داريد فوراً از او بخواهيد كه اورژانس را خبر كند و تا زمان رسيدن كمك ، درمان مصدوم را ادامه دهيد .
اگر تنها هستيد و با مصدوم دچار غرق شدگي مواجه شده ايد ، ابتدا به مدت يك دقيقه CPRرا اجرا كنيد و پس از آن اورژانس را خبر كنيد .
در مواجهه با افراد بالغ كه به علل ديگري دچار وقفه قلبي- تنفسي شده اند ، ابتدا اورژانس را خبر كنيد و سپس احياء را شروع كرده و تا زمان رسيدن كمك ، آن را ادامه دهيد .
توجه :
– هنگام آموزش عمليات احياء قلبي – ريوي به هيچ وجه نبايد ماساژ قلبي را بر سينه افراد سالم انجام داد ، اين عمل مي تواند منجر به ايست قلبي شود .
– قبل از شروع عمليات بايد مطمئن شويد كه فرد واقعاً دچار ايست قلبي – ريوي شده است.چرا كه انجام عمليات احياء بر روي فردي كه دچار ايست قلبي نشده مي تواند منجر به ايست قلبي و مرگ وي شود .
• روش انجام ماساژ قلبي :
1) كنار مصدوم زانو زده و پاشنه يكي از دستهاي خود را در خط بين دو نوك پستان و در وسط استخوان جناغ سينه قرار دهيد (سطح زير بيمار بايد سفت باشد)
2) پاشنه دست ديگر خود را روي دست اولي قرار داده و انگشتان دو دست خود را در هم قفل كنيد. انگشتان را از قفسه سينه فاصله دهيد .
3) در حالي كه اندام هاي فوقاني خود را به صورت كشيده نگه داشته ايد قدري به روي مصدوم خم شويد (مقداري از وزن خود را بر روي دستها منتقل سازيد)سپس به طور عمودي و رو به پائين استخوان جناغ را فشار داده آن را حدود 4 الي 5 سانتي متر به درون فرو كنيد . دقت كنيد كه آرنج ها نبايد خم شوند و از زور بازو براي اعمال فشار نبايد استفاده كرد ، بلكه از وزن بدن بايد استفاده شود .
4) سرعت و ريتم انجام ماساژ قلبي بايد حدود 80 الي 100 بار در دقيقه باشد و پس از آن كه 15 بار اين عمل را انجام داديد بايد در ادامه آن دو بار تنفس مصنوعي انجام داده و اين سيكل 15 ماساژ قلبي به اضافه 2 تنفس مصنوعي را تا زمان رسيدن كمك ادامه دهيد .
• CPR در كودك 7-1 ساله
در كودكان محل قرار گيري دست مشابه بزرگسالان است . البته در مورد كودكان فقط از پاشنه يك دست استفاده مي كنيد . سپس فشار محكمي رو به پايين با جابجايي حدود 3 الي 4 سانتي متر وارد كنيد . پس از هر 5 بار ماساژ قلبي يك بار تنفس مصنوعي بدهيد و قبل از تماس با اورژانس حتماً يك دقيقه به اين كار ادامه دهيد ، سپس تا زمان رسيدن كمك نيز اين توالي را انجام دهيد .
• CPR در اطفال زير يكسال
– كودك را روي سطحي صاف به پشت بخوابانيد ، انگشت نشانه خود را در خط بين دو نوك پستان قرار داده و انگشت مياني خود را نيز در كنار آن بگذاريد . سينه را به عمق يك الي سه سانتي متر محكم رو به پائين فشار دهيد . پنج مرتبه اين عمل را با سرعتي حدود 100 بار در دقيقه انجام دهيد .
– به طريقه دميدن (فوت كردن) يك مرتبه عمل تنفس مصنوعي را از مسير دهان و بيني شيرخوار به طور كامل انجام دهيد .
– به مدت يك دقيقه (قبل از تماس گرفتن با اورژانس) متناوباً پنج بار ماساژ قلبي و يك مرتبه تنفس مصنوعي داده و تا زمان رسيدن كمك به اين كار ادامه دهيد .
• راهنماي اجراي CPR
– كودكان زير يكسال : 5 بار ماساژ قلبي توسط دو انگشت + يك بار تنفس مصنوعي بر روي دهان و بيني
– كودك 7-1 سال : 5 بار ماساژ قلبي توسط يك دست + يك بار تنفس مصنوعي بر روي دهان
– افراد بالغ : 15 بار ماساژ قلبي توسط دو دست + دو بار تنفس مصنوعي بر روي دهان
در صورتي كه تعداد امدادگران دو نفر باشد بهتر است يك نفر مسئول ماساژ قلبي و يك نفر مسئول تنفس مصنوعي شود كه در اين صورت به ازاء هر 5 ماساژ قلبي بايد يك تنفس مصنوعي داده شود (در هر سه گروه سني فوق)
البته ماساژ قلبي و تنفس مصنوعي نبايد تواَم و همزمان باشد ، بلكه بايد به صورت متصل و متعاقب يكديگر باشند تا باعث اختلال كار ديگري نشود .
منبع: مباني كمك هاي اوليه ، ترجمه:دكتر نادر سيد رضوي. انتشارات:مؤسسه آموزش عالي علمي كاربردي هلال ايران. چاپ اول.1383.