نسخه پيچي
Dispensing The Prdscription Order
نسخه يك توصيه كتبي دارويي است كه توسط پزشك ، دندانپزشك و … داده شده است . در هر نسخه بايد عوامل « داروي مشخص ، دوزاژ معلوم ، بيمار معين و زمان مشخص » به روشني بيان شده باشد .
پس از ارائه نسخه به داروخانه بايد دقت نمود كه اين عوامل در نسخه موجود باشد و بعد از آن روند تحويل داروي تجويزي به صورت سيستماتيك انجام مي شود (شكل 1) اين روند شامل هفت مرحله است :
1-دريافت نسخه ( پذيرش)
2-خواندن نسخه و تفسير آن
3-آماده نمودن داروهاي نسخه
4-ثبت داروي تحويلي در دفتر مخصوص
5-الصاق برچسب ( نوشتن دستورات لازم)
6-تحويل دارو به بيمار
7-ارائه توصيه و دستور العملهاي خاص در رابطه با دارو و اطمينان از دريافت صحيح بيمار
روند نسخه پيچي هرچه كه باشد ، نتيجه مورد نظر آن تحويل داروي مناسب است كه در بسته بندي مناسب و به همراه دستورات و توصيه هاي لازم به دست بيمار مي رسد ، عوامل متعددي وجود دارند كه در روند نسخه پيچي تأثير مي گذارد كه يكي از اين عوامل محيط فيزيكي داروخانه است . هر داروخانه از پنج قسمت تشكيل شده است .
1-قسمت نسخه پيچي
2-قسمت انبار
3-لابراتوار ساخت
4-قسمت دفتري
5-قسمت پرسنلي
در هنگام طراحي قسمت نسخه پيچي همواره بايد نكات زير را مد نظر قرارداد :
· قفسه ها نبايد به گونه اي عميق باشد كه دسترسي آسان به دارو را مختل كند .
· تنظيم قفسه ها و نيز داروهاي موجود در قفسه به صورتي باشد كه دسترسي به دارو راحت تر و بهتر انجام گيرد.
· داروهاي پرمصرف در دسترس نسخه پيچ ، يعني در واحد نسخه پيچي قرار گيرد .
· داروهاي OTC در محدوده تحويل دارو باشد .
· داروهاي سمي را در ويتريني با درب قفل دار و علامت « سمي است ! » از بقيه داروها مجزا قرار داد .
· داروهايي كه بايد دور از نور نگهداري و نيز داروهاي يخچالي را در محل مناسب قرار داد .
· داروها بايد بر اساس خواص فارماكولوژيكي با فهرست الفبايي و يا محل اثر ( مثلاً داروهاي اعصاب ، داروهاي قلب و … ) در قفسه چيده شود .
· قرارگيري دارو در قسمت فعال داروخانه تابع سيستم FIFO ( دارويي كه زودتر وارد شده و يا تاريخ انقضاي نزديكتر دارد ، زودتر به فروش برسد ) باشد.
· نور و رطوبت در محل داروخانه در حد مطلوب باشد.
در قسمت انبار داروئي ، رعايت نكات زير لازم است :
· قفسه هاي ايستاده راجح است .
· قرارگيري دارو در قسمت انبار ، تابع سيستم FIFO ( دارويي كه زودتر وارد شده و يا تاريخ انقضاي نزديكتر به قسمت فعال منتقل شود ) باشد.
· داروها بر اساس شكل و فهرست الفبايي و يا خواص فارماكولوژيكي در قفسه ها قرار گيرد (قرص و كپسول در طبقات بالا ، آمپول در طبقات مياني ، شربتها ، سرمها و داروهاي به صورت بالك در طبقه پايين )
· تاريخ انقضاي داروها بر روي اتيكتهاي قابل تعويض و با خط درشت نوشته و به كارتن دارو نصب شود.
· از چيدن بسته هاي دارو بر روي زمين اجتناب گردد.
· انبار داراي دفتر ورود و خروج كالا باشد .
· نور و رطوبت در محل انبار دارويي در حد مطلوب باشد .
در قسمت لابراتوار ساخت ، رعايت نكات زير ضروري است :
· ميز ساخت دارو ، مناسب و داراي قفسه و كشوي قفل دار باشد .
· داروهاي آتش گير در فضاي مناسب و مطمئن قرار گيرد.
· تا حد امكان ترازوي توزين در محفظه شيشه اي قرار گيرد .
· استقرار صحيح و اصولي داروها و وسايل ساخت و اندازه گيري دارو كه باعث افزايش بازده كار است ، مد نظر باشد .
· كپسول آتش نشاني در دسترس باشد .
· وسايل ساخت پس از اتمام كارشسته و در محل هميشگي خود قرار گيرد .
در قسمت دفتري بايد ملزوماتي چون ميز كار ، گاوصندوق ، كتابخانه ، دفاتر محاسبات و قفسه بايگاني اسناد وجود داشته باشد . در قسمت پرسنلي نيز وجود دستشويي ، رختكن ، يخچال مخصوص پرسنل و … ضروري است .
تقسيم بندي فضاي داروخانه به هر صورت كه باشد ، لازم است برخي اصول را در محيط نسخه پيچي و نيز خود فرد نسخه پيچ مراعات نمود .
