بیماری بورگر یا ترومبوآنژئیت انسدادی (به انگلیسی: Thromboangiitis Obliterans) یا (به انگلیسی: Buerger Disease) نوعی اختلال انسدادی غیر آترواسکلروتیک سرخرگ ها و سیاهرگ های کوچک تا متوسط اندامهای فوقانی و تحتانی است. علت این انسداد التهاب مکرر و پیشرونده و ایجاد لخته در دیواره رگ هاست. این بیماری معمولا در ارتباط با استفاده از مشتقات تنباکو به خصوص سیگار کشیدن است ولی با مصرف انواع بدون دود تنباکو نیز ارتباط دارد. از علایم آن درد متناوب انگشتان و زخم‌های دردناک برروی نوک انگشتان دست و پا است. بیماری بورگر درمان قطعی ندارد وگاه قطع عضو ناگزیر است. تنها راه جلوگیری از پیشروی سریع بیماری ترک کامل سیگار و فراورده های تنباکو است.
اپیدمیولوژی
این بمیاری شیوع جهانی دارد ولی بیشتر در خاورمیانه، مدیترانه و خاور دور مشاهده می شود. شیوع آن با کاهش مصرف سیگار در جوامع نسبت مستقیم دارد.
آسیب شناسی
این بیماری با ایجاد لخته ای شدیدا التهابی همراه است. التهاب تمام لایه های رگ را درگیر می کند و در اطراف رگ درگیر ترومبوز التهابی سلولها به خصوص سلولهای بزرگ چند هسته ای داخل میکرو آبسه ها قابل مشاهده است.
علایم بالینی
این بیماری معمولا در مردان جوان سیگاری با ایسکمی انگشتان دست و پا شروع می شود و به تدریج به عروق بالاتر گسترش می یابد. درگیری عروق بزرگ نادر است ولی در صورت عدم بهبودی می توان منجر به قطع عضو شود. بیمار در مراحل اولیه دچار لنگیدن می شود. همچنین درد ایسکمیک در طی استراحت یا زخم شدن مشاهده می شود. معمولا دو عضو یا بیشتر درگیر می شوند و در چهل درصد از بیماران ترومبوفلبیت سطحی و پدیده رینولد مشاهده می شود. در معاینه این بیماری مثبت شدن تست آلن در افتراق این بیماری از انسداد ناشی از آترواسکروز کمک کننده است.
تشخیص
این بیماری تست تشخیصی خاصی ندارد ولی از آزمایشها برای رد کردن بیماریهای مشابه باید استفاده شود.
بیماریهایی همچون لوپوس اریترماتوز واسکولیت روماتیسمی سندرم آنتی فسفولیپید آنتی بادی و بیماری مرکب بافت همبند از تشخیصهای افتراقی مهم بورگر هستند.
درمان
راهکار درمانی اصلی این بیماری قطع کامل و دائمی سیگار است با این حال مشاهده شده که 40 درصد از بیماران موفق به این کار نمی شوند. در درمان این بیماری همچنین از آسپیرین، ایلوپروست (iloprost)، بلوک کننده های کانال کلسیم، آنتی بیوتیک، مواد ضد انعقادی و یا بلوک سمپاتیک استفاده شده است.
جراحی بای پس عروق نتایج رضایت بخشی به همراه نداشته است. سایر روشهای نسبتا موفقیت آمیز عبارتند از» استفاده از فاکتورهای رشد عروق، قرار دادن سیم کیرشنر در مسیر تیبیا برای تحریک رگ سازی، استفاده از کمپرسور فشاری برای به جریان انداختن خون و استفاده از آنتاگونیستهای اندوتلین همچون بوسنتان.
منابع
- ویکی‌پدیای انگلیسی
- پزشکی سیسیل 2007
