موارد خفیف خونریزی خارجی به سهولت با بالا نگهداشتن محل جراحت و فشردن آن كنترل مي‌شوند و تنها یک تکه کوچک پوشش چسبدار مورد نياز خواهد بود. دريافت کمکهای طبی را فقط بايد در صورتی مد نظر قرار دهيم كه خونریزی متوقف نمي‌شود و يا اينكه پيش‌بينی مي‌شود زخم به احتمال زياد دچار عفونت خواهد شد.
هدف درمانی
کاهش احتمال بروز عفونت
اقدامات
1- ابتدا دستهای خود را بخوبی با آب و صابون شستشو دهيد و در صورت امكان از دستكش نيز استفاده نمایید و بر روی زخم و یا پوشش آن از سرفه،تنفس و صحبت کردن خودداری کنید.
2- اگر زخم آلوده شده باشد آن را زير فشار ملايم آب جاری قرار داده و يا به کمک محلول‌های ضد عفونی کننده پاک کرده و با تكه‌ای گاز آن را خشک كنيد. موقتاً روی زخم را با يك گاز استريل بپوشانيد.
3- در صورت امکان ناحیه مجروح را در سطحی بالاتر از قلب قرار دهيد. از لمس مستقيم زخم اجتناب كنيد. موقعيت اندام مصدوم را به کمک یک دست خويش تثبيت نماييد.
4- نواحی اطراف زخم را با آب و صابون تميز كرده و سپس خشک نماييد.
5- پوشش روی زخم را برداشته و یک پوشش چسب دار بكار بريد. اگر به عللی احتمال عفونت خاصی وجود دارد به مصدوم توصيه نماييد كه به پزشک مراجعه كنيد.
اجسام خارجی درون جراحات جزئی
شن‌ريزه‌ها و قطعات کوچک شيشه‌ای درون یک زخم را قبل از شروع اقدامات درمانی به کمک جریان آب خنک خارج نموده و يا آنها را با دقت با روشی خاص مثلاً با انبرك‌های موچين بیرون آوريد. در عين حال هرگز اجسامی را که درون زخم فرو رفته و جای گرفته‌اند را به زور بيرون نياوريد، زيرا ممكن است باعث ايجاد صدمات بيشتر به بافتهای اطراف زخم و شديدتر شدن خونریزی شويد.
اهداف درمانی
– کنترل خونریزی بدون فشردن شیء به درون زخم
– ترتیب دادن انتقال مصدوم به بيمارستان
اقدامات
1. با بالا بردن ناحيه مجروح و اعمال فشار در طرفين جسم خارجی و زخم، خونریزی را کنترل كنيد.
2. سطح زخم را با يك گاز بپوشانيد تا از وقوع عفونت احتمالی آن پیشگیری نماييد.
3. بايد به تعداد مناسب چند تكه پد در اطراف جسم خارجی قرار دهید که بتوانید بدون فرو كردن آن به درون زخم آن محل را بانداژ كنيد تا زمان اتمام بانداژ بايد پدها را در محل نگه داريد.
4. اگر نمي‌توانيد تا ارتفاع مناسبی (ارتفاع جسم خارجی) در اطراف زخم پد قرار دهيد بهتر است عمل بانداژ را در اطراف جسم خارجی انجام دهيد.
5. مصدوم را به بيمارستان بفرستيد.
خطرات عفونت
باقيماندن آلودگی و یا بافتهای مرده مي‌تواند عواقب خطرناکی ایجاد كند. باكتريها مي‌توانند تكثير یابند و عفونت را درون بدن پخش کنند (سپتی سمی Septicemia) و در مواردي نيز بیماری کزاز ممکن است ایجاد گردد (تتانوس Tetanus) مصدومی که جراحات آلوده‌ای داشته و يا زخم‌های مستعد عفونت دارد احتمالاً نيازمند مصرف آنتي‌بيوتيك‌ها و یا انجام تزریقات ویژه پیشگیری از کزاز خواهد بود. اصولاً بايد زخم‌هایی را که ظرف مدت 48 ساعت شروع به ترميم نكنند، از نوع عفونی تلقی کرد که در این موارد معمولاً تب نيز وجود دارد.
علائم
با پيشرفت عفونت علايم زير ممكن است وجود داشته باشند:
– درد افزايش يابنده و شديد
– وجود چرک در درون زخم و يا نشت كردن چرک از آن
– وجود خطوطی به رنگ قرمز ملایم روی سطح پوست، كه معمولاً به سمت غدد لنفاوی امتداد یافته یا ختم مي‌شوند.
– تورم، قرمزی و احساس گرما در اطراف جراحت
– حساسیت و تورم غدد لنفاوی مثلاً در نواحی گردن، زیر بغل و يا كشاله‌ران
در موارد عفونت پیشرفته علايم: تب، تعريق، تشنگی، لرز شدید و خواب آلودگی
اقدامات
1- روی سطح زخم را با یک پد و يا یک پوشش استریل پوشانده و آن را در محل بانداژ كنيد.
2- براي كاهش مقدار تورم، ناحیه مجروح را بالا برده و موقعيت آن را تثبيت كنيد.
3- به مصدوم توصيه كنيد حتماً به پزشک مراجعه كند. اگر عفونت پيشرفته‌ای را دیدید حتماً وی را به بيمارستان انتقال داده و يا با يك پزشک تماس بگيريد.
منبع: مباني كمك هاي اوليه ، ترجمه:دكتر نادر سيد رضوي. انتشارات:مؤسسه آموزش عالي علمي كاربردي هلال ايران. چاپ اول.1383.
