این خونریزی ها اغلب اوقات بعلت پارگی عروق منخرین (ناحیه قدامی بینی) در اثر ضربه مستقيم به بيني ايجاد شده و يا ثانویه یعنی با عطسه کردن، فشردن و يا پاک کردن بینی (فین کردن) ایجاد می شوند. برخی عفونتها منجمله سرماخوردگی وآنفلوانزا باعث افزایش قابلیت شکنندگی و آسيبپذيری بیشتر عروق بینی ميگردند. گاهی نیز خونریزیهای بینی بعلت وجود فشار خون بالا ايجاد می شوند. خونريزیهای بینی در اکثریت موارد فقط ناخوشايند ميباشند و خطر چندانی ندارند.
ولی اگر مصدوم خون زیادی از دست بدهد اينگونه خونریزیها نیز ميتوانند خطر آفرين گردند. اگر خونریزی بینی در پی ضربه به سر ایجاد گردد خون خارج شده از بینی ممکن است رقیق و آّبکی باشد که این وضعیت بسیار جدی و خطرناک محسوب ميشود چرا که نشانگر نشت و خروج مايع مغزی – نخاعی از اطراف مغز به بيرون ميباشد.
اهداف درمانی
• کنترل از دست دادن خون
• باز نگه داشتن راه هوایی
اقدامات
1- مصدوم را به نحوی بنشانید که سر وی بقدر کافی بجلو خم شده باشد.
نكته مهم: به مصدوم اجازه ندهيد كه سرش را متمايل به عقب (پشت) سازد چرا كه خون ممكن است از طريق حلق رو به پايين رفته و باعث استفراغ وی گردد.
2- از وی بخواهید که از طریق دهان تنفس كند كه اين عمل دارای اثرات آرامش بخش نيز ميباشد و همچنين درخواست نماييد كه با دو انگشت خود نرمههای بینی خویش را (اندکی زیر پل بینی) تحت فشار قرار دهد. در صورت نیاز، مصدوم را در انجام اين عمل (فشردن نرمه بینی) کمک نماييد.
3- به وی بگویید سعی کند حرف نزده و اعمال بلع، سرفه، تف كردن و تنفس عميق (از طريق بینی) را انجام ندهد، چرا كه اينگونه اعمال ميتوانند باعث بهم خوردگی عملکرد مناسب لختههای خون گردند. يك تكه پارچه يا دستمال تميز به وی بدهید تا بتواند ترشحات اضافی را پاک نمايد.
* اگر مصدوم کودکی خردسال باشد به وی اجازه دهید که ترشحات اضافی را بتواند بدرون يك كاسه بريزيد.
4- پس از ده دقيقه به وی بگویید که فشار را از روی بینی بردارد. اگر هنوز خونریزی بینی او ادامه داشت متوالياً دستور فشردن بینی را هر بار بمدت ده دقيقه (تا زمان قطع خونریزی) صادر كنيد.
* اگر خونریزی بینی بیش از سه دقيقه ادامه يافت بيمار را در همان وضعيت درمانی ذکر شده (نشسته و سر متمایل به جلو) به بيمارستان انتقال دهيد.
5- پس از تحت كنترل قرار گرفتن خونریزی بملايمت اطراف بینی و دهان وی را با آب ولرم (نيم گرم) تميز كنيد. حين نظافت بینی باید مصدوم هنوز متمايل بجلو قرار داشته باشد.
6- به او توصيه كنيد كه برای چند ساعت استراحت كامل داشته باشد از فعاليت جسمی خودداری کند و خصوصاً اينكه فين نكند چرا كه انجام اين عمل مانع عملكرد صحيح لخته شدن خواهد شد.
منبع: مباني كمك هاي اوليه ، ترجمه:دكتر نادر سيد رضوي.
انتشارات:مؤسسه آموزش عالي علمي كاربردي هلال ايران. چاپ اول.1383.