زگیل (نام علمی: Verruca)، غدهای گوشتی است که انواع آن بر روی دست و پاها رشد میکند، اما ممکن است بر روی تمام نقاط بدن رشد کند، و این غدهها را با داروهای سوزاننده از قبیل اسید ازتیک (بمقدار کم) و جز آن برطرف میکنند.[۱]
زگیل معمولاً یک تومور کوچک و زبر است که میتواند به گل کلم یا یک تاول سفت و سخت شباهت داشته باشد. زگیلها عمومی هستند، و به سبب ویروس، به ویژه خانوادهٔ ویروس ورم انسانی (HPV)، ایجاد شوند و وقتی با پوست شخص آلوده تماس ایجاد شود واگیردار هستند. بیش از ۱۰۰ گونه ویروس ویروس ورم انسانی وجود دارد، آنها میتوانند بر روی پوست، در داخل دهان شما، بر روی آلت تناسلی و نواحی مقعد رشد کنند. نوع معمول ویروس ورم انسانی گرایش برای رشد بر روی پوست را دارد (مانند دست و انگشتان)، در حالی که انواع دیگر ویروس ورم انسانی تمایل برای زدن زگیل بر روی آلت تناسلی را دارند.
نامها
نامهای دیگر زِگیل در متون قدیمیتر فارسی، آژخ، ژخ، ازخ، زخ، گندمه، توته، سِگل، پالو، بالو، واژو، وارو، کوک، مَهَک، زلق و زرک است.[۲]
در گویشها و لهجههای محلی فارسی این برابرها هم رایج است: سینگیل، سگیل، سُلّک، آبله ٔ سک، بِلوک، توتولَک. توتولَه، تیتیلی، دُژوِل، گوجِه، گوجیله. گوگیله، بریغ، باریغ، بلیغ، بالیک. بلیک، بَلور، بال، بلیجه، بِلیک، بهلور، بالار، بالور، بَلی. بِلی، وِری، وَرّیک.[۳]
در ادبیات فارسی به پوستی که زگیل بسیار زده باشد «آژخناک» گفته میشود.[۴]
در نوروزنامه آمدهاست: «و خداوندان فسون آژخ را بوی [به جو] افسون کنند به ماه کاست و بپوشانندش تا آزخ فروریزد.»[۵]
انواع زگیل
انواع مختلفی از زگیلها تا به حال شناسایی شده که از نظره شکل و محل مورده اثر به انواع زیر طبقه بندی شدهاند:
- زگیل معمولی[۶]، یک زگیل برآمده با سطحی زبر و خشن که معمولاً بر روی دستها و زانوها پدید میآید.
- زگیل پهن[۷]، یک زگیل کوچک با سطحی پهن و صاف به رنگ قهوهای مایل به زرد که میتواند به تعداد زیادی و معمولاً بر روی صورت، گردن، دستها، مچها و زانوها ایجاد شود.
- زگیل رشتهای یا پنجهای[۸]، زگیلی، رشتهای یا انگشت مانند، که به طور معمول بر روی صورت به ویژه پلکها و لبها پدیدار میشود.
- زگیل پاشنه[۹]، یک تودهٔ سخت و بعضی مواقع دردناک، اغلب همراه با چندین لکهٔ سیاه در مرکز آن؛ معمولاً فقط در پاشنهٔ پا پیدا میشود.
- زگیل خانهخانه[۱۰]، گروهی سخت از زگیل کف پا، به طور معمول بر روی دستها و کف پا پدید میآیند.
- زگیل تناسلی[۱۱]، زگیلی که بر روی آلت تناسلی ایجاد میشود.
آیا زگیلها به خودی خود از بین میروند
اغلب زگیلها خود به خود ناپدید میشوند اگرچه ممکن است ماهها و حتی سالها به طول انجامد تا ناپدید شوند. اما بعضی از زگیلها هم خود به خود از بین نمیروند. پزشکان هنوز مطمئن نیستند که چرا بعضی زگیلها به خودی خود ناپدید شده، و بعضی دیگر نمیشوند.
انتقال از شخصی به شخص دیگر
زگیلهای بر روی پوست ممکن است از فردی به فرد دیگری که زگیل را لمس کرده منتقل شود. همچنین زگیل ممکن است با استفاده از حوله و یا وسایل شخصی فرد مبتلا به زگیل به فرد دیگر منتقل شود.
زگیلهای دستگاه تناسلی بسیار مسری هستند و ممکن است از فردی، در حین سکس دهانی، مهبلی و مقعدی به فرد دیگری انتقال یابد. در خانمها، زگیل ممکن است در داخل مهبل رشد کند و حتی آنها از این موضوع مطلع نباشند و امکان دارد بدون آگاهی از این موضوع شریک خود را آلوده کنند.
منابع
- ویکیپدیای انگلیسی
- وبگاه دکتر فامیلی