گاهی ممکن است جراحات منجر به قطع كامل يا قسمتی از یک اندام شوند. از آنجایی که با بکارگیری تکنیک های بسیار ظریف جراحی میکروسکوپی مي‌توان قسمت قطع شده را مجدداً به بدن مصدوم پيوند نمود، يافتن قسمت جدا شده و نگهداری مناسب از آن حائز اهميت مي‌باشد. و اگر هر چه سریعتر بتوانیم مصدوم را به همراه تكه قطع شده به بیمارستان برسانیم نتیجه بهتری کسب خواهد شد. توصيف واضح و دقيق ضايعه برای سرویس امدادی نیز دارای اهمیت مي‌باشد چرا كه آنان را قادر به آگاه‌سازی و آماده نمودن (هرچه سريعتر) مراكز پزشکی تخصصی مي‌سازد (مبحث شوک را نیز مطالعه فرمایید.)
اهداف درمانی
– کاهش خونریزی و شوک به حداقل مقدار ممكنه
– حفظ حيات و نگهداري صحيح قسمت قطع شده
اقدامات
الف) مراقبتهای لازم در ارتباط با مصدوم
با بالا بردن اندام مجروح و اعمال فشار مستقيم روی آن و يا فشار غير مستقيم خونریزی را تحت كنترل درآوريد.
نكته مهم: نبايد از تورنيكه استفاده نماييد. سطح زخم را با بکارگیری پارچه استریل و یا یک پد تمیز که پرز دار نباشد پوشانده و به وسيله بانداژ آنرا محکم و تثبیت كنيد.
درمانهای مربوط به شوک را انجام دهيد.
با اورژانس تماس گرفته و اطلاع دهيد كه قطع عضو رخ داده است.
ب) مراقبت از قسمت قطع شده
1- تكه قطع شده را درون يك پوشش پلاستیکی مثلاً کیسه فریزر بپيچيد.
2- تكه‌ای که درون پلاستیک پیچیده شده است را درون گاز يا تكه‌ای پارچه با الياف نرم مجدداً بپيچيد و سپس اين مجموعه را درون محفظه‌ای پر از قطعات خرد شده يخ قرار دهيد مي‌توانيد از يك پاكت پلاستیکی دیگر نیز به عنوان محفظه يخ استفاده نماييد. نام مصدوم و زمان بروز سانحه را بوضوح روی محفظه ثبت کنید و حتماً خودتان آن را تحويل پرسنل درمانی بدهيد.
تذكرات مهم در رابطه با قطع عضو
– از بکارگیری پوششهایی (پانسمانهایی) از جنس كتان به طور مستقيم روی سطح بدون پوست و يا زخمهای باز اجتناب كنيد.
– از شستن تکه جدا شده خودداری نماييد.
– از هرگونه تماس مستقيم قطعه جدا شده با یخ جلوگیری به عمل آوريد.
منبع: مباني كمك هاي اوليه ، ترجمه:دكتر نادر سيد رضوي.
انتشارات:مؤسسه آموزش عالي علمي كاربردي هلال ايران. چاپ اول.1383.
