موارد مصرف: از ليتيوم در درمان وپيشگيري مانيا، بيماري مانيك ـ دپرسيو،افسردگي عود كننده و رفتار تهاجمي‌استفاده مي‌شود.
مكانيسم اثر: مكانيسم اثر ليتيوم دقيقمشخص نيست، اما به دليل شباهت يون‌ليتيوم به يون سديم، جايگزين سديم شده‌و در ايجاد پتانسيل عمل در سلولهاي‌عصبي اختلال ايجاد مي‌كند، بر روي‌عملكرد واسطه‌هاي شيميايي عصبي مثل‌نوراپي نفرين، سروتونين، دوپامين واستيل كولين و گيرنده‌هاي آنها تأثيرمي‌گذارد و با كاهش توليد پيام رسان‌ثانويه اينوزيتول‌تري فسفات ايجاد پاسخ‌سلولي را تضعيف مي‌كند.
فارماكوكينتيك: كربنات ليتيوم از طريق‌خوراكي به‌طور كامل جذب مي‌شود و بعداز 30 دقيقه به حداكثر غلظت پلاسمايي‌مي‌رسد. 95 درصد دارو بدون تغيير ازطريق كليه، دفع مي‌شود.
موارد منع مصرف: در نارسايي كليه،بيماري قلبي و بيماري‌هاي كه در آنهاسديم بدن متعادل نيست (مثل بيماري‌آديسون) نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ به دليل احتمال بروز تغييرات‌بافتي و عملكردي كليه متعاقب مصرف‌دراز مدت ليتيوم خواهد شد، به همين دليل‌درمان با اين دارو بيش از 5 ـ 3 سال‌توصيه نمي‌شود.
2 ـ از آنجايي كه نمك‌هاي ليتيوم داراي‌ضريب درماني بسيار باريكي هستند، فقطدر صورتي مي‌توان آنها را تجويز نمود كه‌بتوان غلظت پلاسمايي دارو را به تناوب‌اندازه گرفت. افزايش غلظت پلاسمايي‌ليتيوم بالاتر از حد درماني ممكن است‌كشنده باشد.
3 ـ در صورت بروز علائم مسموميت باليتيوم (لرزش، عدم تعادل، نيستاگموس،نارسايي كليوي و تشنج) بايد درمان راقطع و در صورت لزوم مسموميت زدايي‌انجام داد.
4 ـ وقتي كه غلظت پلاسمايي ليتيوم به حدسمي مي‌رسد، معمولا 1 يا 2 روز طول‌مي‌كشد تا علائم شديد مسموميت بروزكند.
5 ـ در صورت تخليه سديم بدن، مسموميت‌با ليتيوم تشديد مي‌شود. به همين دليل ازمصرف داروهاي مدر بخصوص تيازيدهاهمزمان با اين دارو بايد اجتناب
شود.
6 ـ در موارد مياستني گراو، جراحي واستفاده همزمان از داروهاي مدر بايد بااحتياط فراوان مصرف شود.
عوارض جانبي: اختلال گوارشي، لرزش،پرنوشي و پر ادراري، افزايش وزن و خيزاز عوارض جانبي دارو هستند. تاري ديد،بدتر شدن اختلال گوارشي (بي‌اشتهايي،استفراغ، اسهال)، ضعف عضلاني، افزايش‌اختلال CNS (خواب آلودگي خفيف،كسالت، سرگيجه و عدم تعادل، عدم‌هماهنگي، هيپررفلكسي، تشنج، سايكوز،سنكوپ، كم ادراري، نارسايي گردش‌خون، اغماء و معمولا مرگ از علائم‌مسموميت با ليتيوم هستند.
تداخل‌هاي دارويي: داروهاي مهار كننده‌آنزيم مبدل آنژيوتانسين (ACE)، داروهاي‌ضد التهاب غير استروييدي، مدرهاي موثربر قوس هنله و تيازيدها با كاهش دفع‌ليتيوم، غلظت پلاسمايي آن را افزايش‌مي‌دهند. لذا احتمال مسموميت وجودخواهد داشت. سديم بي كربنات،استازولاميد و تئوفيلين دفع ليتيوم راافزايش و موجب كاهش غلظت پلاسمايي‌آن مي‌شوند. گزارش شده كه مصرف‌همزمان ليتيوم با مترونيدازول واسپكتينومايسين موجب بروز مسموميت‌با ليتيوم شده است. مصرف همزمان‌ليتيوم با فني توئين، كاربامازپين،وراپاميل، ديلتيازم و متيل دوپا ممكن است‌موجب سميت عصبي شود. مصرف‌همزمان ليتيوم با داروهاي ضد سايكوزبخصوص هالوپريدول و نيز بامتوكلوپراميد موجب افزايش خطر بروزعوارض خارج هرمي و احتمالا سميت‌عصبي مي‌گردد. در صورت مصرف‌همزمان با ليتيوم، اثر شل كننده‌هاي‌عضلاني افزايش مي‌يابد. ليتيوم با اثرات‌نئوستيگمين و پيريدوستيگمين تداخل‌مي‌كند.
نكات قابل توصيه: 1 ـ مقدار مصرف ليتيوم‌را بايد به گونه‌اي تنظيم نمود كه غلظت‌پلاسمايي در محدوده mmol/liter 1 ـ 0/4قرار بگيرد.
2 ـ جهت درمان نگهدارنده و در سالمندان،مقدار مصرف ليتيوم بايد به گونه‌اي
تنظيم شود كه غلظت پلاسمايي در حد
1 mmol/liter ـ 0/4 بدست آيد.
3 ـ غلظت پلاسمايي مطلوب در هر فرد بايدبه‌طور جداگانه تعيين شود.
4 ـ در مسموميت خفيف با ليتيوم، قطع‌دارو و تجويز مقادير زياد آب و نمك براي‌رفع مسموميت كفايت مي‌كند.
5 ـ وقتي رژيم دارويي ليتيوم تثبيت شد،معمولا هر 3 ماه يكبار غلظت پلاسمايي آن‌بايد اندازه‌گيري شود.
6 ـ در طول دوره درمان، عملكرد تيروئيدبايد تحت نظر باشد.
7 ـ در طول دوره درمان، بيمار بايد آب وسديم به اندازه كافي مصرف كند.
8 ـ در صورت بروز استفراغ، اسهال،عفونت و تعريق شديد ممكن است لازم‌باشد مصرف ليتيوم را قطع نمود يا مقدارمصرف را كاهش داد.
9 ـ در صورت امكان از قطع ناگهاني داروپرهيز شود.
10 ـ فرآورده‌هاي مختلف ليتيوم از نظرفراهمي زيستي با يكديگر تفاوت دارند و درصورت تغيير فرآورده مورد استفاده‌بيمار، بايد احتياطات لازم انجام شود.
11 ـ مصرف اين دارو در كودكان توصيه‌نمي‌شود.
مقدار مصرف: مقدار مصرف را بايد به‌گونه‌اي تنظيم نمود كه در روز چهارم ياهفتم درمان 12 ساعت پس از زمان‌مصرف دارو، غلظت پلاسمايي ليتيوم درمحدوده mmol/liter 1 ـ 0/4 بدست آيد.همچنين تنظيم مقدار ليتيوم بايد بصورتي‌باشد كه هر هفته و در مرحله بعد هر 4 هفته‌و نهايت هر 3 ماه، محدوده غلظت پلاسمايي‌در حد فوق باشد. در ابتدا مقدار مصرف‌دارو به‌صورت منقسم در روز داده‌مي‌شود، اما بعد از تثبيت غلظت پلاسمايي،ترجيح بايد دارو يكبار در روز مصرف‌شود. به منظور درمان و پيشگيري ابتدا1/2g/dayـ0/4 به‌صورت يكي و يا در 2مقدار منقسم تجويز مي‌شود. در سالمندان‌و بيماران با وزن كمتر از 50 كيلوگرم‌روزانه 400 ميلي گرم توصيه مي‌شود.
اشكال دارويي:
Tablet : 300 mg
Tablet SR: 400 mg
Pretty nice post. I just stumbled upon your blog and wanted to say that I have really enjoyed browsing your blog posts. In any case I’ll be subscribing to your feed and I hope you write again soon!