موارد مصرف: نيتروپروسايد در درماننارسايي احتقاني قلب، كاهش فوريفشارخون در بيماران مبتلا به بحرانزيادي فشارخون و به منظور كاهشخونريزي در ناحيه تحت عمل جراحيمصرف ميشود.
مكانيسم اثر: نيتروپروسايد با اثر مستقيمبر روي عضلات صاف وريدي و شرياني،باعث گشاد شدن عروق ميشود. اين داروبر روي قدرت انقباضي عضله قلب اثرندارد و فقط به ميزان ناچيزي توزيعناحيهاي جريان خون را تحت تاثير قرارميدهد. نيتروپروسايد مقاومت محيطي وبرون ده قلب را نيز كاهش ميدهد.
فارماكوكينتيك: نيمه عمر نيتروپروسايد درحدود 2 دقيقه ميباشد. اثر دارو بهعنوانكاهنده فشارخون 2 ـ 1 دقيقه پس ازانفوزيون شروع ميشود. زمان لازم برايرسيدن به اوج اثر كاهنده فشارخون تقريبفوري است و طول اثر دارو پس از قطعانفوزيون 10 ـ 1 دقيقه ميباشد.نيتروپروسايد از طريق كليه دفع ميباشد.اين دارو در گويچههاي قرمز به سيانيدمتابوليزه شده و سيانيد حاصل در كبد بهتيوسيانات تبديل ميشود.
موارد منع مصرف: اين دارو در عيب شديدكار كبد، كمبود ويتامين B12 و زياديفشارخون جبراني و آتروفي Leber’s opticنبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ اين دارو در موارد زير بايد بااحتياط مصرف شود:
كم كاري تيروئيد، عيب شديد كار كليه،بيماري ايسكميك قلب، اختلال در گردشخون مغزي بيماران سالخورده،آنسفالوپاتي يا ساير حالاتي كه منجر بهافزايش فشار داخل جمجمه ميشوند وعيب كار كبد.
2 ـ اندازهگيري فشارخون و غلظت سيانيدپلاسما در طول مصرف اين دارو ضرورياست.
3 ـ طول دوره درمان با اين دارو نبايد از72 ساعت تجاوز كند (مصرف دارو بايدطي 30 ـ 10 دقيقه قطع شود تا از بروززيادي واجهشي فشارخون جلوگيريشود).
4 ـ به منظور جلوگيري از نشت دارو بهبافتهاي اطراف محل تزريق، تزريق داروبايد با احتياط صورت گيرد، زيرا ممكناست موجب تحريك بافت شود.
5 ـ اگر مصرف نيتروپروسايد به ميزانmg/kg/min 0/01 به مدت 10 دقيقهفشارخون را به ميزان كافي كاهش ندهد،قطع مصرف دارو توصيه ميشود.
6 ـ توصيه ميشود همزمان با مصرفنيتروپروسايد، از داروهاي خوراكي پايينآورنده فشارخون نيز استفاده شود و بهمحض تثبيت وضعيت بيمار، مصرفنيتروپروسايد قطع گردد. در صورتمصرف ساير داروهاي كاهنده فشارخون،كاهش مقدار مصرف نيتروپروسايدضروري است.
عوارض جانبي: سردرد، سرگيجه، تهوع،درد شكم، تعريق، پرش عضلاني، تشويشو اضطراب، احساس ناراحتي در پشتجناغ سينه و درد شديد معده كه با كاهشبسيار سريع فشار خون بروز ميكنند،گزارش شده است. عوارض ناشي ازافزايش بيش از حد غلظت پلاسمايي سيانيدشامل تاكيكاردي، تعريق، آريتمي،
تنفس بيش از حد و اسيدوز متابوليكميباشند.
تداخلهاي دارويي: داروهاي بيهوش كنندهممكن است اثر كاهنده فشارخوننيتروپروسايد را افزايش دهند.
نكات قابل توصيه: 1 ـ بايد فقط از طريقانفوزيون وريدي با استفاده از پمپانفوزيون (ترجيح پمپ حجمي) مصرفشود.
2 ـ براي تهيه محلول نيتروپروسايد،محتوي يك ويال 50 ميلي گرمي را بايد در2/3 ميلي ليتر محلول تزريقي دكستروز 5درصد حل نموده و سپس آن را با
1000 ـ 250 ميلي ليتر محلول دكستروز 5درصد براي حصول به غلظت مطلوب رقيقنمود. به منظور محافظت از نور، ظرفمحتوي محلول دارو بايد بوسيله كاغذآلومينيومي يا ساير مواد مقاوم به عبورنور پوشانده شود.
3 ـ از اضافه كردن هر گونه ماده ديگر بهمحلول تزريقي نيتروپروسايد بايدخودداري شود.
مقدار مصرف: بهعنوان كاهنده فشارخوندر بزرگسالان و كودكان، ابتداmcg/kg/min 0/3 انفوزيون وريديميشود و سپس بر حسب پاسخ بيمار، هرچند دقيقه مقدار مصرف تنظيم ميشود.مقدار مصرف معمول دارو mcg/kg/min 3است. بيشينه مقدار مصرف بزرگسالان تا10 mcg/kg/min براي حداكثر 10 دقيقه يامقدار تام mg/kg 3/5 ميباشد.
اشكال دارويي:
Injection : 50 mg